18 februari 2008

De ongeschreven regels geschreven (3)

Kasparov-Kramnik, 3e matchpartij, 12-10-2000
Kramnik heeft zojuist 47...Ta6 gespeeld. Wit kan de vrije c-pion onschadelijk maken met 48.Ld4, waarna zwart met 48...Ta4 de h-pion ophaalt. Als zwart tussendoor ruilt op c3 is het toreneindspel potremise. Kramnik vergezelde zijn zet dan ook met een remise-aanbod. In plaats van het gebruikelijke handen- of nee-schudden (of gewoon doorspelen), kreeg Kramnik een berisping van Gary: "Ik heb een pion meer, dus ik ben degene die remise moet aanbieden". Blijkbaar ziet Gary hier een ongeschreven regel die Kramnik niet kent. Het lijkt een variatie op de woorden waarmee ooit Hans van Hengel een remise-aanbod afsloeg: "De betere speler bepaalt wanneer het remise is". Kasparov bezondigde zich bij dit mini-incidentje overigens zelf aan overtreding van een geschreven regel, want praten tegen de tegenstander tijdens de partij mag natuurlijk helemaal niet, en op dit niveau (WK-match!!) bovendien zeer ongebruikelijk. Kramnik haalde zijn schouders op en drie zetten later bood Gary zelf remise aan. Daarbij overtrad hij nogmaals een - geschreven - regel, want hij "vergat" daarbij een zet te doen. Kramnik deed niet flauw en accepteerde gewoon. Na de partij waren Vladimir's secondanten verbaasd over de actie van Gary, terwijl Kramnik hem eigenlijk wel gelijk gaf. Tijd dus voor een ongeschreven regel geschreven! Om te voorkomen dat je bij een remise-aanbod, net als bij het "op winst of op vlag spelen" oneindige discussies krijgt over iets moeilijks als een stellingsoordeel, zou ik het simpel willen houden:
Ongeschreven regel 3: Een remise-aanbod is, ongeacht de partijstelling, altijd toegestaan. Echter, een speler mag maximaal op drie momenten in de partij remise aanbieden. Indien op een bepaald moment ook de tegenstander remise heeft aangeboden, mag de speler na weigering van dit aanbod opnieuw maximaal drie keer remise aanbieden. Na een derde weigering op rij mag in alle redelijkheid verwacht worden dat ook een volgend bod afgeslagen zal worden. Deze regel staat los van eventuele remise-claims, bijvoorbeeld in de tijdnoodfase of bij zetherhaling.