Nieuwe Pletsmoezen (6)

Zhao Zong-Yuan - Nakamura, Gibraltar 2008

Pletsmoezen, in alle soorten en maten komen ze voorbij in deze rubriek. Tot nu toe was er altijd één overeenkomst: de smoes werd altijd geuit door de verliezer. Bij uitzondering wil zelfs de winnaar zich af en toe bezondigen aan het "ik had het wel gezien, maar... [pletsmoes]" gedrag. De witspeler speelde hier 55.Lxf7, goed genoeg voor de winst natuurlijk en zwart gaf het dan ook op. Hij miste echter een unieke kans om mat te geven middels paardpromotie: 55.c7+ Kd7 56.Te7+ Kxd6 c8P mat! Zijn gemiste kans om in de Tim Krabbé archieven te worden opgenomen verklaarde Zhao als volgt: "Ik had het wel gezien maar was bang dat ik op het moment suprême per ongeluk een dame zou pakken in plaats van een paard!". De smoes is weer eens creatiever dan de gespeelde zet...

Verliezen is ook een kunst

Plas - T. van Dijk

4e ronde Prometheus Open

Soms moet je echt moeite doen om nog te verliezen. Door me weergaloos uit de problemen te trucen, had ik in 7 zetten een -+ weten om te buigen naar +-. Het simpelste is hier natuurlijk 39.Dh8+, gevolgd door 40.Pd5+, gevolgd door 41.Dxb2 en doos, aangezien ik nog zo'n 3 minuten had en mijn tegenstander slechts 50 seconden. Volledig verblind door de klok speelde ik echter 39.Df8+? Kc7 40.Dxc5 exf3 41.De5+ Kc8

en uiteraard zag ik hier dezelfde winst (Dh8 - Pd5 - Dxb2)weer niet. Omdat zwart hier nog maar zo'n 30 seconden had telde ik het punt al, een hele dure onderschatting. 42.e7??? Dxg2+ Totaal gemist deze simpele zet. 43.Kf4?? 43.Kh4 Kd7 44.Dd4+ is eeuwig schaak, maar ik kreeg de blinddoek niet meer af. 43...Dh2+ en dus binnen twee zetten van +- weer naar -+. 44.Ke4 Dxe5+ 45.Kxe5 Kd7 46.Kf6 f2 47.g6 f1D+ 48.Kg7 Kxe7 49.Pe4 Df8+ 50.Kh7 Dh8 mat en zwart hield zelfs nog 12 seconden over. Knap gedaan van hem maar nog knapper dat ik deze totaal gewonnen stelling met meer tijd op de klok nog weet te verliezen.

De ongeschreven regels geschreven (3)

Kasparov-Kramnik, 3e matchpartij, 12-10-2000

Kramnik heeft zojuist 47...Ta6 gespeeld. Wit kan de vrije c-pion onschadelijk maken met 48.Ld4, waarna zwart met 48...Ta4 de h-pion ophaalt. Als zwart tussendoor ruilt op c3 is het toreneindspel potremise. Kramnik vergezelde zijn zet dan ook met een remise-aanbod. In plaats van het gebruikelijke handen- of nee-schudden (of gewoon doorspelen), kreeg Kramnik een berisping van Gary: "Ik heb een pion meer, dus ik ben degene die remise moet aanbieden". Blijkbaar ziet Gary hier een ongeschreven regel die Kramnik niet kent. Het lijkt een variatie op de woorden waarmee ooit Hans van Hengel een remise-aanbod afsloeg: "De betere speler bepaalt wanneer het remise is". Kasparov bezondigde zich bij dit mini-incidentje overigens zelf aan overtreding van een geschreven regel, want praten tegen de tegenstander tijdens de partij mag natuurlijk helemaal niet, en op dit niveau (WK-match!!) bovendien zeer ongebruikelijk. Kramnik haalde zijn schouders op en drie zetten later bood Gary zelf remise aan. Daarbij overtrad hij nogmaals een - geschreven - regel, want hij "vergat" daarbij een zet te doen. Kramnik deed niet flauw en accepteerde gewoon. Na de partij waren Vladimir's secondanten verbaasd over de actie van Gary, terwijl Kramnik hem eigenlijk wel gelijk gaf. Tijd dus voor een ongeschreven regel geschreven! Om te voorkomen dat je bij een remise-aanbod, net als bij het "op winst of op vlag spelen" oneindige discussies krijgt over iets moeilijks als een stellingsoordeel, zou ik het simpel willen houden:

Ongeschreven regel 3: Een remise-aanbod is, ongeacht de partijstelling, altijd toegestaan. Echter, een speler mag maximaal op drie momenten in de partij remise aanbieden. Indien op een bepaald moment ook de tegenstander remise heeft aangeboden, mag de speler na weigering van dit aanbod opnieuw maximaal drie keer remise aanbieden. Na een derde weigering op rij mag in alle redelijkheid verwacht worden dat ook een volgend bod afgeslagen zal worden. Deze regel staat los van eventuele remise-claims, bijvoorbeeld in de tijdnoodfase of bij zetherhaling.

Ongeschreven regel 1

Ongeschreven regel 2

Afmaken voor beginners (5)

Het is alweer een tijdje geleden dus de hoogste tijd voor de oplossing van de vorige afmaker. Onze Loek maakte jeugdwereldkampioen Andriasian mooi af met 48.Lc6! Er dreigt gewoon Ta5-a8, dus zwart moet het kwaloffer wel aannemen:
48...Pxd5 49.cxd5
en zwart kan nu geen vin meer verroeren. Wit heeft alle tijd om bijvoorbeeld met zijn koning naar c7 te lopen. Het was dan ook snel gebeurd met zwart:
49...Kh7 50.d6
nu kan ook de loper niet meer spelen.
50...Kg6 51.h5+ Kg5 52.Kf3
en nu kan ook de koning niet meer zetten!
52...Tb8 53.Lb7!
en na 53...Td8 54.Lc8 zijn al zijn stukken opgesloten! Ieder stuk dat hij dan verzet is hij gelijk kwijt, dus gaf zwart maar op. Simpel en zeer doeltreffend afgemaakt door Loek.

Simagin-Bronstein, 1947

Na deze positionele demonstratie nu weer een tactische opgave. Wit kan eeuwig schaak geven, maar zit er misschien meer in? Succes!

Wijk aan Zee insite (8)

Wijk aan Zee 8e en 9e ronde, zaterdag 26 en zondag 27 januari

Het zit er weer op, qua score ben ik Wijnand net de baas gebleven (5 om 4,5 punt), maar niet qua aantal remises (ik 4, Wijnand maar liefst 7!). Enkele conclusies na mijn eerste deelname:

• Tegenvaller: het reizen en dan met name de overstaps, vooral iedere dag 25 minuten op de schakersbus wachten bleek geen pretje.
• Meevaller: de speelcondities, het leek voorgaande jaren altijd erg krap maar dat valt mee. Verder begon iedere ronde stipt op tijd (behalve de eerste toen Fischer net was overleden) en werd de website keurig op tijd bijgewerkt. De organisatie was zeer strak en niet alleen gericht op de GM-groepen, en zo hoort het ook.
• Ga nooit op zondag een kijkje nemen, de drukte is dan echt niet leuk meer. In de commentaartent zijn dan zelfs geen staanplaatsen meer en de amateurs hebben na een loopje moeite om hun eigen bord weer te bereiken.
• Bijna de complete (prof)schaakwereld laat zich zien bij dit toptoernooi, maar ook RSR was goed vertegenwoordigd. Behalve de reeds genoemden zag ik ook Henk Schouten en Sjoerd Hubregtse nog voorbijschuiven.

Quote van het weekend: "Ik heb geloof ik wel een beetje geluk gehad" - Als co-winnaar Magnus Carlsen zo met beide beentjes op de grond blijft, wordt het misschien nog wel wat met hem.

Drankjes-eindstand (ontvangen-uitgedeeld): 7-9

Klik hier voor de eindstanden van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (7)

Wijk aan Zee, 7e ronde vrijdag 25 januari

Hij had mij verzocht een half uurtje eerder te komen. Henk de Kleijnen, bekend geworden met de Messemaker-verslagen waarin het eerste team altijd werd aangeduid met "vlaggenschip" en het tweede met "de reserves", schrijft tegenwoordig voor het Rotterdamse gedeelte van het AD. Ik schijn de hoogste geplaatste deelnemer te zijn uit het Rotterdamse, wat meer zegt over de RSB-deelname dan over mij. Voor de foto mocht ik de heilige grond betreden, Henk loodste mij langs nerveuze beveiligingsmensen en dito wedstrijdleiders. Het was of ik een rondleiding kreeg op Wembley of Wimbledon. Ik nam plaats op de plek van Loek, voor de foto-shoot. "Niet aan de stukken zitten!" werd mij te verstaan gegeven. Dat was ik ook niet van plan, ik weet hoe schakers zijn. De verleiding om dame en koning te verwisselen was natuurlijk wel groot, zouden ze dat doorhebben? In ieder geval bracht mijn bezoekje Loek geen geluk, hij werd die middag verpletterd door Aronian. Dinsdag volgt als het goed is publicatie in het AD, ik ben tevreden als de naam van de club goed wordt gespeld, dus inclusief het vaak vergeten "RSR".

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 5-6

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (6)

Wijk aan Zee, 6e ronde woensdag 23 januari

De meeste tienkampers doen al vele jaren mee, wat vaak reünie-achtige taferelen oplevert. Van RSR kan alleen Wijnand hierover meepraten, hij schat zijn aantal deelnames op ongeveer 30(!). Wel een echte RSR-traditie is de supportersdag, en woensdag was het weer zover. Net als Wijnand mocht ik nu ook eens ervaren hoe het is om in moeilijke stelling ook nog eens de druk van het legioen te voelen. Rob van der Lee, Wim Koster, Spaan, Dolf Meijer, Edwin Tol en Herman Keetbaas kwamen een dagje aanmoedigen. Op eerdere dagen zag ik al Peter Torczynski en Hans Veraart langsschuiven. Of dit supporteren averechts werkt is nooit nader onderzocht, in ieder geval heeft Wijnand nimmer een potje gewonnen op zo'n fandag, en leed ik mijn eerste nederlaag. 's Avonds was het wel weer ouderwets gezellig tijdens het diner in (altijd) de Sonnevanck. Ook altijd weer leuk om een aangeslagen Timman te zien binnenkomen, die van Sokolov nog even de wind van voren kreeg wegens zijn witnederlaag tegen Ljubo. Moet je ook maar niet het Topalov-nieuwtje spelen na 1 avondje kijken, terwijl Topalov en Chepa er drie jaar aan gewerkt hebben!

Quote van de dag: "Dat zal ik even aan mijn secondant moeten vragen" - is Topalovs antwoord op de vraag wat zijn verwachtingen zijn voor de rest van het toernooi, blijkbaar ligt de taak van Chepa niet alleen in het voorbereiden van openingen.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 4-5

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (5)

Wijk aan Zee, 5e ronde dinsdag 22 januari

Wie denkt dat je als tienkamper de verrichtingen van de grootmeesters op de voet kunt volgen, heeft het mis. Weliswaar zitten ze op slechts 10 meter afstand hun kunsten te vertonen, door de dagelijkse dikke rijen publiek is daar niets van te zien. Wie beweert dat schaken geen kijksport is? De grote plasmaschermen die live de stellingen laten zien kun je wel volgen, maar in het heetst van de eigen strijd komt het daar ook niet van. Na een professionele blitsremise tegen de koploper vandaag kon ik eigenlijk pas voor het eerst wat meekrijgen van de elite. Ik liep de commentaartent in en viel met mijn neus in de boter. Commentator Ivan Sokolov analyseerde zich suf op de briljante partij tussen de hartsvrienden Topalov en Kramnik. (En passant: hebben de heren elkaar de hand geschud denkt U? Antwoord aan het eind!) Sokolov nam het op tegen het publiek dat bestond uit enkele honderden betweters die te pas maar vooral te onpas suggesties richting podium braakten. In aanstekelijk steenkolen-Nederlands pareerde Sokolov alles glansrijk, dan weer tactisch, dan weer met de woorden "nee dan eindspel is verloren", en altijd gelardeerd met een variant waar wederom geen speld tussen te krijgen was. Indrukwekkend! De woensdag te verwachten troep RSR-hooligans heeft geluk want ook dan schijnt Ivan de leermeester te zijn.
Antwoord handenschudden: Nee hoor ook hier werden geen handen geschud, en zoals ik al eerder schreef, dit zou ik ook niet doen als je tegenstander betrokken is in iets wat toilet-gate genoemd wordt!

Oplossing killer-move (zie gisteren): 19...e5!! was de killer. Als dit gaat zit je als Frans-speler gebeiteld natuurlijk. Wits laatste vechtkans was nu 20.h3, hij stortte zich echter in het zwaard: 20.dxe5? Pxe5! 21.fxe5 Db6+! en het paard op g4 molenwiekt zich nu door de witte stelling heen: 22.Kh1 Txf1+ 23.Dxf1 Pf2+ 24.Kg1 Pxd3+ 25.Kh1 Pf2+ 26.Kg1 Pe4+ 27.Kh1 Pxd2 0-1, zwart staat een vol stuk voor.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 3-4

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (4)

Wijk aan Zee, 4e ronde maandag 21 januari

Eindelijk een rel! Niet bij ons amateurs, waar het er uiterst sportief aan toe gaat, nee de heren grootmeesters konden zich weer eens niet gedragen. En wederom was het kamp-Topalov erbij betrokken. Zijn secondant Cheparinov speelt in de B-groep en weigerde Short voor aanvang van hun partij de hand te schudden. Short had blijkbaar iets lelijks gezegd ten tijde van toilet-gate. Nigel reageerde met een Jaco-iaanse tegenactie: hij liep naar de wedstrijdleider en claimde de partij! Er schijnt een nieuwe Fide-regel te zijn die inderdaad het verplicht handenschudden op straffe van verlies onderschrijft, dus werd een verbijsterde Chepa medegedeeld dat hij verloren had. Dit leverde natuurlijk een officieel protest op. De beroepscommissie met o.a. Anand vond het allemaal wat te ver gaan, een waarschuwing was op zijn plaats geweest en dus werd de beslissing herroepen. Chepa moest schriftelijk excuses aanbieden en dan zou de partij ingehaald worden op dinsdag, wanneer alle andere GM's een rustdag hadden. Iedereen vroeg zich af: komt Short wel of komt ie niet? Toen ik om 13.30 uur de speelzaal binnenkwam waren er rond het bord alleen een hoop nerveuze fotografen te bekennen. Maar ja hoor, tien minuten laten volgde een hoop geklik en geflits, en op het plasmascherm verschenen de openingszetten. Getuigen meldden mij dat er netjes (verplicht) handjes zijn geschud. Zo zie je maar, onvolwassen gedrag komt op alle niveaus voor! Ook deze keer won Short trouwens, ik denk niet dat ze na afloop gezellig hebben geanalyseerd in de kroeg.

Jacob Woge Nielsen-Plas

Welke killer-move deed zwart hier?

Quote van de dag: "Ik speel absoluut niet!" - Shorts kortetermijn-geheugen bleek een dag later net zo lang als zijn naam.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 2-3

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (3)

Wijk aan Zee, 3e ronde zondag 20 januari



Zoals Donner al zei, hoe onrechtvaardiger de overwinning, hoe lekkerder dit voelt. In de vierpionnenvariant offerde Albert Termeulen (zwart) een kwal in plaats van die te pakken. Gevoelsmatig en naar later bleek ook theoretisch correct. Voor wit draait het in deze opening altijd om de vrije d-pion, overigens begonnen als c-pion en hier reeds gepromoveerd tot e-pion. Als die eraf gaat staat wit beroerd. Hoewel 19.Lf3 nog best te doen is zag ik hier wegens voornoemde reden alleen maar ellende. Dan maar in de beste RSR-traditie een blufzet: 19.Db3?!? Nu wint wit na 19...Dxe2?? 20.Tae1, maar zwart heeft veel sterker: 19...Pd4! en daar ging een vol stuk: 20.Dxb7 Pxe2+ 21.Kh1



Het is ongelofelijk dat ik hier nog uitkom. Fritz slaat op tilt en geeft o.a. Te8, Le4 en De4 als winnend. Er kwam echter: 21...Tb8?? en ik greep gelijk mijn kans: 22.Tad1! en opeens is het geforceerd uit! Er dreigt Td8+, dus 22...Pd4 23.Tfe1! Txb7 24.Txe5 (vooral niet 24.e8D+?? Dxe8 25.Txe8 Lf8 26.Lh6 Pe6 en 27.Tdd8 kan niet wegens mat achter de paaltjes) Txe7 (na 27...Ld7 28.e8D+ Lxe8 29.Txe8+ Lf8 30.Lh6 Pe6 31.h3 f5 32.Lxf8 Pxf8 33.Tdd8 heeft wit ook een gewonnen eindspel) 25.Txe7 en na nog wat tegenstribbelen in een eindspel met twee kwaliteiten minder gaf zwart op zet 38 volkomen gedesillusioneerd op. Die heeft de rest van de dag het onvervalste "Ik stond gewonnen" gevoel!

Quote van de dag: "Die grootmeesters kijken eerst naar de meest belachelijke zetten en als die niet blijken te kunnen gaan ze pas naar normale zetten kijken" - in de schakersbus kijkt men niet op een ratingverschilletje van 1000 of meer.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 2-3

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).