Super Saturday gevolgd door zeperd op zondag

Haags weekendtoernooi op troosteloos bedrijventerrein. Ik geef zo'n weekend een voldoende als er minimaal één mooie pot gespeeld wordt. Op zaterdag was de mooiste, op Feyenoord-AZ na, tegen uitgerekend de nummer 1 op rating Frank Erwich (2308).

Zwart heeft er in de opening een stuk tegenaan gegooid voor 3 pionnen en een onveilige witte koning. Ik dreig na Ke2-f2, Pe2 en Lg2 het bevrijdende f4. Met zwart zou ik dan ook 16...g5!? gespeeld hebben, Fritz maakt het nog gekker en doet 16...Ta3!? en bv. 17.Pc3 Ta6. Erwich speelde het voor de hand liggende 16...d5?! en ik greep onmiddellijk het initiatief: 17.f4 Dd6 18.Th5!


Ik hoopte op 18...Pd7 19.Lxd5!? Pf6 20.Lxb7! Dxd1 21.Txc5 en na 21...Dd8 22.Lxa8 Dxa8 heeft wit drie stukken voor een dame en twee pionnen, waarna het nog allerminst duidelijk is. Mijn tegenstander vertrouwde het niet en ging voor 18...0-0?! Dit had echter een ander nadeel: 19.Dh1! met dubbele aanval op h7 en d5. Na 19...h6 20.Lxd5 Pc6 21.Pc3! was het eigenlijk al uit.

21...Dxf4+ 22.Df3 is ook niks meer voor zwart, die daarom maar besloot tot een tweede offer: 21...Pb4? 22.Lxb7 Pd3+ 23.Ke2! Pxf4+ 24.Kf3 Pxh5 25.Dxh5 en omdat zwart ook nog op e3 moest ruilen omdat anders Pf5 te gevaarlijk wordt, had hij geen materiaal meer over om aan te vallen. Ik sta drie stukken tegen een toren voor en speelde het voor de verandering eens goed uit.
Na een vechtremise tegen een 2200-speler volgde de welbestede (voetbal)bye. Zondagochtend kwam ik niet door het betonschaak van Pietrow heen: remise. Ondanks dit derde puntverlies op rij kon ik nog steeds eerste worden omdat iedereen elkaar zat af te maken (lees: remises zat te geven). In de laatste ronde werd het op bord 1 snel remise, wat betekende dat ik met een overwinning gedeeld eerste zou zijn!

Wat ik mijn tegenstanders graag aandoe, overkwam mij echter nu zelf: na een half uur denken speelde Brokken (2209) 16...Lxh3!! Tja, die had ik zelf ook gedaan. 17.gxh3 Pg4+ 18.Kg2




18...Txe3! Overigens wint Pxe3 ook. Terugslaan kan niet omdat na 19.fxe3 Pxe3+ 20.Kh1 Pxc2 terugnemen op c2 niet kan wegens 21.Lxc2 Dxh3+ 22.Kg1 Dg3+ 23.Kh1 Le5! en spoedig mat. Op slaan op g4 is het mat nog simpeler: 19.hxg4 Dxg4+ 20.Kh1 Th3 mat. Na afloop werd nog 19.f3 geopperd, een zet die ik gevoelsmatig had verworpen en terecht: 19...Le5 20.Pe2 Txe2+! 21.Dxe2 Dg3+ 22.Kh1 Dxh3+ 23.Kg1 Lh2+ 24.Kh1 Lf4+ 25.Kg1 Le3+ 26.Tf2 Dh2+ 27.Kf1 Dh1 mat!
Blijft over 19.Th1, echter hierop volgde 19...Txd3! en wederom kan terugslaan niet wegens Dxf2 mat, bovendien kan 20.hxg4 nog steeds niet, ditmaal wegens 20...Dxg4+ 21.Kf1 Df3! met dubbele aanval op h1 en c3. Dan maar de wanhoopspoging 20.Pd1, hierop kwam de volgende krachtzet 20...Pe5! met de dodelijke dreiging De4+. Ik moest dus 21.De2 spelen, na 21...Dg5+ 22.Kf1 Td2 speelde ik nog wat zetten alvorens de hopeloze strijd te staken.
Ondanks dat het een zeer matig bezet toernooi was kan ik over gebrek aan tegenstand niet klagen: ik heb de ratingnrs. 1, 2 en 4 gehad, de totale gemiddelde tegenstand bedroeg 2160, de hoogste van iedereen.

Een jubileum-partij om van te smullen

Mijn 100e KNSB wedstrijd voor het eerste was in ieder geval op het bord een klein feestje. De bizarre variant met na 12 zetten al vier dames op bord had ik éénmaal eerder op bord gehad, tegen Joost Ros. Behalve spektakel gegarandeerd is het ook een leuke tegenstander-test. Omdat zwart als eerste een dame haalt moet hij elders in de zaal op zoek naar een nieuwe, de test is of hij gelijk voor mij ook een nieuwe dame meeneemt. Zowel Joost als tegenstander Hommeles slaagden voor deze mini-test. Na het logische, maar wat trage 14...Db1 15.0-0 Dg6 16.Db3 0-0-0 17.Pc4 Db4 werd het pas echt hommeles op het bord.

18.Dh3! Tijdens de partij was ik er allemaal niet zo zeker van, maar dat kwam omdat ik de beste voortzetting na 18...Lh6 had gemist. Ik heb veel doorgeefschaak gespeeld en weet dat je ook een teveel aan dames kunt hebben (op het schaakbord dan), ze worden alleen maar opgejaagd en aan iets anders dan vluchten kom je vaak niet toe. Daarom had ik bedacht dat een dame-offer tegen minimaal 2 stukken altijd gunstig was, je houdt immers nog steeds een dame over! Vandaar 19.Dxd8+, niet slecht maar nog veel sterker is 19.La3! Als zwart dan nog steeds Dh8 probeert te vangen wordt dat hard afgestraft: 19...Da4 20.Pd6+ Kc7 21.Pe8+! Kc8 (of Kb8 22.Ld6+) 22.Le7 en de fopper is gefopt. Mijn tegenstander was ook van mijn dame-offer aardig onder de indruk, want na 19...Kxd8 20.Lxh6 La6 21.Ld3! besloot hij al terug te offeren.

Ik hoopte op 21...Df6? 22.Pe5! waarna beide dames aan een paardvork ten prooi dreigen te vallen: er dreigt zowel 23.Pxc6+ als ook 23.Lg5! Dxg5 24.Pxf7+. Bovendien heeft wit na ruilen een dubbele dreiging: zowel Df6 als La6 hangen dan. Ook 21...f5 is levensgevaarlijk: 22.Tb1 De7 23.Pa5! met sterke aanval. Helaas had zwart dus de escape 21...Lxc4! 22.Lxg6 Lxf1 23.Lg5+ Hommeles gaf na de partij aan dat pionwinst toch mogelijk was: 23.Lxf7 De1 24.Dh4+ Kc8 25.h3 en zwart heeft geen nuttig aftrekschaak. Ik hoopte echter op 23...f6? 24.Dxe6! gevolgd door Lf5 maar zwart speelde de enige goeie 23...Kc8. Na 24.Kxf1 hxg6 25.Dd3 Da5 26.Dd2 Db5+ 27.Kg1 Pb6 28.h4 Pd5

besloot ik na overleg met de TL de zet 29.Kh2 te laten vergezellen met een remiseaanbod. Hij weigerde (op grond van rating zoals hij achteraf aangaf!) maar na 29...f6 30.Lh6 Kd7 31.Dc2 Pe7 32.Lg7 f5 werd alsnog de vrede getekend. Beiden hadden op winst kunnen spelen; zwart door te proberen een pion op a3 te krijgen gevolgd door Db2, en ik door (voor f5) g4 en h5 te spelen, maar iets overtuigends werd voor geen van beide kanten gevonden in de post-mortem. Ik heb genoten van deze waardige jubileum-partij. Mijn score in 100x KNSB: 46½ punt, een niet al te beste score maar dat is je lot als je, zeker in de begin-KNSB-jaren, vaak aan de hoge borden moet plaatsnemen. Het Nederlands record staat op 400+ KNSB-wedstrijden, ik ben niet van plan dit aan te vallen!

Frans weekend met twee remises

Allereerst de kijkersvraag: in de vrijdagavondpartij tegen Henk Schouten dreigt wit een simpele overwinning te behalen met zetten als Kg1 gevolgd door Pd4, dreigend bv. Pg5. Hoe trekt zwart (aan zet) toch het initiatief naar zich toe?
Wat champ Joost in het ACT niet lukte, kreeg ik zaterdag wel voor elkaar; een remise tegen GM Timman., die simultaan gaf aan 20 borden in het kader van het 75-jarig RSB-jubileum. Hij speelde net als in "gewoon" schaak alle openingen, en om mij heen zag ik hem ook in de Franse partijen variëren: doorschuif, winawer en tegen mij 3.Pd2.


In het diagram volgde het eerste (voor mij) opmerkelijke moment; voor de hand ligt 15.Lb1 om met Dc2 de verzwakking g6 af te dwingen. Een mogelijk vervolg is dan 15.Lb1 Ld7 16.Dc2 g6 17.Lh6 Ph3+! 18.Kh1 Txf3! en spanning alom. Jan ging helaas voor mij op de positionele toer: 15.Lb5. Hij ruilde vervolgens op c6, plantte een paard op e5 die ik er maar afsloeg met mijn sterke loper. Daarna dreigde ik gewurgd te worden, wit had zowel c5 als e5 onder controle zodat ik niet los kon komen en met de bekende "grote franse pion" op d7 bleef zitten. Lijdzaam afwachten is meestal geen goed idee en ook niet mijn stijl, dus gooide ik er een wanhoopsaanval uit met h6, g5 en f4, in de hoop iets over de e-lijn te kunnen counteren.


In het diagram had ik zojuist de pointe Kg8-h7 gespeeld, zodat ik na Dxg5 op b2 zou kunnen nemen. Op 36.b4 was ik Tg8 van plan, en als wit dan d4 dekt Tg6. Leuk verzonnen maar gevoelsmatig dacht ik dat het toch wel mis zou gaan, teveel zwakke pionnen en mijn koning staat ook niet echt veilig. Hier miste Jan inderdaad de winst: 36.Pe2? Logischer en winnend is 36.Pf5! dekt ook d4, bovendien dreigt simpel Dxg5 met dodelijke matdreiging, en Kg6 gaat niet wegens Pe7+. Nu kon ik wel 36...Kg6 spelen en plotseling is het niet meer zo simpel voor wit.


Na 37.Dc2+ Kf6 38.Dc3 Dc7 39.Pg3 Le6! 40.Pf1 Ld7 41.Dc1 Dd6 (zie diagram) bood ik maar eens remise aan, ook omdat Timman met inmiddels nog zo'n 6 deelnemers over rondjes van 30 blank begon te draaien. Hij nam het vrijwel onmiddellijk aan. Als ie wil winnen moet denk ik de a-pion aangevallen worden, maar ik hou altijd tegenkansen over de h-lijn. Eindscore Timman: +15 =4 -1, heel behoorlijk gezien de tegenstand met o.a. Rick Lahaye (remise), Kees Wessels (eeuwig schaak na krankzinnige offerpartij), mijzelf en Wim Hokken.
Oplossing kijkersvraag: 16...g5! Ziet er gevaarlijk uit, maar zou voor Fransspelers een abc-tje moeten zijn. Dit is de manier om het witte centrum aan te tasten, en tegen eventuele aanvallen op h7 heeft zwart altijd Tf7 achter de hand. Vaak zie je dat wit dit zelfs verhindert met h2-h4. Na 17.g3 (wat anders?) Pdxe5! 18.fxe5 g4 stond ik beter vond ik, echter nadat ik na pionverlies op b7 iets te enthousiast ruilde naar een toreneindspel (met lichte stukken erbij was het nog kansrijk wegens de vrije e- en d-pion) moest ik zelfs nog even vechten voor het halfje.