Wijk aan Zee insite (8)

Wijk aan Zee 8e en 9e ronde, zaterdag 26 en zondag 27 januari

Het zit er weer op, qua score ben ik Wijnand net de baas gebleven (5 om 4,5 punt), maar niet qua aantal remises (ik 4, Wijnand maar liefst 7!). Enkele conclusies na mijn eerste deelname:

• Tegenvaller: het reizen en dan met name de overstaps, vooral iedere dag 25 minuten op de schakersbus wachten bleek geen pretje.
• Meevaller: de speelcondities, het leek voorgaande jaren altijd erg krap maar dat valt mee. Verder begon iedere ronde stipt op tijd (behalve de eerste toen Fischer net was overleden) en werd de website keurig op tijd bijgewerkt. De organisatie was zeer strak en niet alleen gericht op de GM-groepen, en zo hoort het ook.
• Ga nooit op zondag een kijkje nemen, de drukte is dan echt niet leuk meer. In de commentaartent zijn dan zelfs geen staanplaatsen meer en de amateurs hebben na een loopje moeite om hun eigen bord weer te bereiken.
• Bijna de complete (prof)schaakwereld laat zich zien bij dit toptoernooi, maar ook RSR was goed vertegenwoordigd. Behalve de reeds genoemden zag ik ook Henk Schouten en Sjoerd Hubregtse nog voorbijschuiven.

Quote van het weekend: "Ik heb geloof ik wel een beetje geluk gehad" - Als co-winnaar Magnus Carlsen zo met beide beentjes op de grond blijft, wordt het misschien nog wel wat met hem.

Drankjes-eindstand (ontvangen-uitgedeeld): 7-9

Klik hier voor de eindstanden van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (7)

Wijk aan Zee, 7e ronde vrijdag 25 januari

Hij had mij verzocht een half uurtje eerder te komen. Henk de Kleijnen, bekend geworden met de Messemaker-verslagen waarin het eerste team altijd werd aangeduid met "vlaggenschip" en het tweede met "de reserves", schrijft tegenwoordig voor het Rotterdamse gedeelte van het AD. Ik schijn de hoogste geplaatste deelnemer te zijn uit het Rotterdamse, wat meer zegt over de RSB-deelname dan over mij. Voor de foto mocht ik de heilige grond betreden, Henk loodste mij langs nerveuze beveiligingsmensen en dito wedstrijdleiders. Het was of ik een rondleiding kreeg op Wembley of Wimbledon. Ik nam plaats op de plek van Loek, voor de foto-shoot. "Niet aan de stukken zitten!" werd mij te verstaan gegeven. Dat was ik ook niet van plan, ik weet hoe schakers zijn. De verleiding om dame en koning te verwisselen was natuurlijk wel groot, zouden ze dat doorhebben? In ieder geval bracht mijn bezoekje Loek geen geluk, hij werd die middag verpletterd door Aronian. Dinsdag volgt als het goed is publicatie in het AD, ik ben tevreden als de naam van de club goed wordt gespeld, dus inclusief het vaak vergeten "RSR".

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 5-6

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (6)

Wijk aan Zee, 6e ronde woensdag 23 januari

De meeste tienkampers doen al vele jaren mee, wat vaak reünie-achtige taferelen oplevert. Van RSR kan alleen Wijnand hierover meepraten, hij schat zijn aantal deelnames op ongeveer 30(!). Wel een echte RSR-traditie is de supportersdag, en woensdag was het weer zover. Net als Wijnand mocht ik nu ook eens ervaren hoe het is om in moeilijke stelling ook nog eens de druk van het legioen te voelen. Rob van der Lee, Wim Koster, Spaan, Dolf Meijer, Edwin Tol en Herman Keetbaas kwamen een dagje aanmoedigen. Op eerdere dagen zag ik al Peter Torczynski en Hans Veraart langsschuiven. Of dit supporteren averechts werkt is nooit nader onderzocht, in ieder geval heeft Wijnand nimmer een potje gewonnen op zo'n fandag, en leed ik mijn eerste nederlaag. 's Avonds was het wel weer ouderwets gezellig tijdens het diner in (altijd) de Sonnevanck. Ook altijd weer leuk om een aangeslagen Timman te zien binnenkomen, die van Sokolov nog even de wind van voren kreeg wegens zijn witnederlaag tegen Ljubo. Moet je ook maar niet het Topalov-nieuwtje spelen na 1 avondje kijken, terwijl Topalov en Chepa er drie jaar aan gewerkt hebben!

Quote van de dag: "Dat zal ik even aan mijn secondant moeten vragen" - is Topalovs antwoord op de vraag wat zijn verwachtingen zijn voor de rest van het toernooi, blijkbaar ligt de taak van Chepa niet alleen in het voorbereiden van openingen.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 4-5

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (5)

Wijk aan Zee, 5e ronde dinsdag 22 januari

Wie denkt dat je als tienkamper de verrichtingen van de grootmeesters op de voet kunt volgen, heeft het mis. Weliswaar zitten ze op slechts 10 meter afstand hun kunsten te vertonen, door de dagelijkse dikke rijen publiek is daar niets van te zien. Wie beweert dat schaken geen kijksport is? De grote plasmaschermen die live de stellingen laten zien kun je wel volgen, maar in het heetst van de eigen strijd komt het daar ook niet van. Na een professionele blitsremise tegen de koploper vandaag kon ik eigenlijk pas voor het eerst wat meekrijgen van de elite. Ik liep de commentaartent in en viel met mijn neus in de boter. Commentator Ivan Sokolov analyseerde zich suf op de briljante partij tussen de hartsvrienden Topalov en Kramnik. (En passant: hebben de heren elkaar de hand geschud denkt U? Antwoord aan het eind!) Sokolov nam het op tegen het publiek dat bestond uit enkele honderden betweters die te pas maar vooral te onpas suggesties richting podium braakten. In aanstekelijk steenkolen-Nederlands pareerde Sokolov alles glansrijk, dan weer tactisch, dan weer met de woorden "nee dan eindspel is verloren", en altijd gelardeerd met een variant waar wederom geen speld tussen te krijgen was. Indrukwekkend! De woensdag te verwachten troep RSR-hooligans heeft geluk want ook dan schijnt Ivan de leermeester te zijn.
Antwoord handenschudden: Nee hoor ook hier werden geen handen geschud, en zoals ik al eerder schreef, dit zou ik ook niet doen als je tegenstander betrokken is in iets wat toilet-gate genoemd wordt!

Oplossing killer-move (zie gisteren): 19...e5!! was de killer. Als dit gaat zit je als Frans-speler gebeiteld natuurlijk. Wits laatste vechtkans was nu 20.h3, hij stortte zich echter in het zwaard: 20.dxe5? Pxe5! 21.fxe5 Db6+! en het paard op g4 molenwiekt zich nu door de witte stelling heen: 22.Kh1 Txf1+ 23.Dxf1 Pf2+ 24.Kg1 Pxd3+ 25.Kh1 Pf2+ 26.Kg1 Pe4+ 27.Kh1 Pxd2 0-1, zwart staat een vol stuk voor.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 3-4

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (4)

Wijk aan Zee, 4e ronde maandag 21 januari

Eindelijk een rel! Niet bij ons amateurs, waar het er uiterst sportief aan toe gaat, nee de heren grootmeesters konden zich weer eens niet gedragen. En wederom was het kamp-Topalov erbij betrokken. Zijn secondant Cheparinov speelt in de B-groep en weigerde Short voor aanvang van hun partij de hand te schudden. Short had blijkbaar iets lelijks gezegd ten tijde van toilet-gate. Nigel reageerde met een Jaco-iaanse tegenactie: hij liep naar de wedstrijdleider en claimde de partij! Er schijnt een nieuwe Fide-regel te zijn die inderdaad het verplicht handenschudden op straffe van verlies onderschrijft, dus werd een verbijsterde Chepa medegedeeld dat hij verloren had. Dit leverde natuurlijk een officieel protest op. De beroepscommissie met o.a. Anand vond het allemaal wat te ver gaan, een waarschuwing was op zijn plaats geweest en dus werd de beslissing herroepen. Chepa moest schriftelijk excuses aanbieden en dan zou de partij ingehaald worden op dinsdag, wanneer alle andere GM's een rustdag hadden. Iedereen vroeg zich af: komt Short wel of komt ie niet? Toen ik om 13.30 uur de speelzaal binnenkwam waren er rond het bord alleen een hoop nerveuze fotografen te bekennen. Maar ja hoor, tien minuten laten volgde een hoop geklik en geflits, en op het plasmascherm verschenen de openingszetten. Getuigen meldden mij dat er netjes (verplicht) handjes zijn geschud. Zo zie je maar, onvolwassen gedrag komt op alle niveaus voor! Ook deze keer won Short trouwens, ik denk niet dat ze na afloop gezellig hebben geanalyseerd in de kroeg.

Jacob Woge Nielsen-Plas

Welke killer-move deed zwart hier?

Quote van de dag: "Ik speel absoluut niet!" - Shorts kortetermijn-geheugen bleek een dag later net zo lang als zijn naam.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 2-3

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (3)

Wijk aan Zee, 3e ronde zondag 20 januari



Zoals Donner al zei, hoe onrechtvaardiger de overwinning, hoe lekkerder dit voelt. In de vierpionnenvariant offerde Albert Termeulen (zwart) een kwal in plaats van die te pakken. Gevoelsmatig en naar later bleek ook theoretisch correct. Voor wit draait het in deze opening altijd om de vrije d-pion, overigens begonnen als c-pion en hier reeds gepromoveerd tot e-pion. Als die eraf gaat staat wit beroerd. Hoewel 19.Lf3 nog best te doen is zag ik hier wegens voornoemde reden alleen maar ellende. Dan maar in de beste RSR-traditie een blufzet: 19.Db3?!? Nu wint wit na 19...Dxe2?? 20.Tae1, maar zwart heeft veel sterker: 19...Pd4! en daar ging een vol stuk: 20.Dxb7 Pxe2+ 21.Kh1



Het is ongelofelijk dat ik hier nog uitkom. Fritz slaat op tilt en geeft o.a. Te8, Le4 en De4 als winnend. Er kwam echter: 21...Tb8?? en ik greep gelijk mijn kans: 22.Tad1! en opeens is het geforceerd uit! Er dreigt Td8+, dus 22...Pd4 23.Tfe1! Txb7 24.Txe5 (vooral niet 24.e8D+?? Dxe8 25.Txe8 Lf8 26.Lh6 Pe6 en 27.Tdd8 kan niet wegens mat achter de paaltjes) Txe7 (na 27...Ld7 28.e8D+ Lxe8 29.Txe8+ Lf8 30.Lh6 Pe6 31.h3 f5 32.Lxf8 Pxf8 33.Tdd8 heeft wit ook een gewonnen eindspel) 25.Txe7 en na nog wat tegenstribbelen in een eindspel met twee kwaliteiten minder gaf zwart op zet 38 volkomen gedesillusioneerd op. Die heeft de rest van de dag het onvervalste "Ik stond gewonnen" gevoel!

Quote van de dag: "Die grootmeesters kijken eerst naar de meest belachelijke zetten en als die niet blijken te kunnen gaan ze pas naar normale zetten kijken" - in de schakersbus kijkt men niet op een ratingverschilletje van 1000 of meer.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 2-3

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (2)

Wijk aan Zee, 2e ronde zaterdag 19 januari

Wie met het openbaar vervoer is, moet om 13.17 uur bus 78 nemen vanuit Beverwijk om precies op tijd de speelzaal te betreden. Gevolg is dat deze bus iedere dag volstroomt met schakers. Er zijn drie categorieën te onderscheiden: de kleinste groep bestaat uit nietsvermoedende lokale niet-schakers die vol verbazing om zich heen kijken in de anders toch zo lege bus. Dan is er de louter zetten producerende "ik stond gewonnen" categorie, u weet wel van het slag "had ik op zet 22 Ta8-e8 gespeeld i.p.v. Tf8-e8 dan had ik wel gewonnen", meestal aanpratend tegen een steeds wanhopiger om zich heen kijkend medeslachtoffer. De praktijk wijst uit dat het enthousiasme van deze groep afneemt naarmate het toernooi vordert. De grootste groep, waartoe ik ook behoor, zit diep weggezakt in zijn jas te hopen niet als iemand van categorie 2 te worden beschouwd. Gedeeltelijk uit schaamte maar ook om promotie te voorkomen naar onvrijwillig gesprekspartner in voornoemde éénrichtingsconversaties. De buschauffeur tenslotte zie je in gedachten de dagen aftellen tot hij weer alleen een verdwaald omaatje mag vervoeren...

Quote van de dag: "Ik speel nog niet perfect maar dat duurt niet lang meer" - Kramnik heeft geen gebrek aan zowel zelfvertrouwen als valse bescheidenheid.

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 1-2

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Wijk aan Zee insite (1)

Wijk aan Zee, 1e ronde vrijdag 18 januari:

Ruim een kwartier te laat begon het obligate openingspraatje. Eindelijk kon mijn eerste Corus-deelname dan beginnen. De spreker had nog één mededeling. En plotseling stonden we, in plaats van openingsvarianten op bord te gooien, massaal 1 minuut stilte te houden voor Bobby. Schakers kunnen goed stil zijn, maar zonder stoelschuif- en klokindruk-geluiden klonk deze stilte pas echt oorverdovend. Een tiental meters verderop stonden Kramnik, Anand en al die andere topGM's met strakke gezichten voor zich uit te staren. Verstoorde voorbereiding? Of gingen hun gedachten toch uit naar de meest legendarische en controversiële schaker ooit? Hij stierf op de toepasselijke schakersleeftijd van 64.
En zo verliep mijn eerste Corus al totaal anders dan verwacht, nog voor er een zet gespeeld was.

Quote van de dag: Wijnand Dobbinga nadat mijn partij in remise was geëindigd: "Je laatste zetten zou ik zelf ook allemaal gespeeld hebben, dus ik ging ervan uit dat er niets meer in de stelling zat".

Drankjes-tussenstand (ontvangen-uitgedeeld): 0-1

Klik hier voor de uitslagen en standen van de tienkampen (Wijnand groep 6F, ik 2A).

Legendarische stellingen (3) oplossing

Wie de vraag "wie was die legendarische witspeler" beantwoordde met "Aljechin", had het zowel goed als fout! Ik schreef niet voor niets dat deze witspeler "een gooi deed naar" want dat is wel ongeveer de juiste benaming voor het ontstaan van dit diagram en de zet 24.Th6. Wat is het geval: De briljante partij waarin deze stelling zich voordoet, is nooit gespeeld! In een analyse van een partij van Aljechin tegen Grigoriev, nota bene met Aljechin als zwartspeler!, kwam deze stelling op bord. Aljechin vond het te mooi om niet waar te zijn en publiceerde de analyse in "My Best Games" als "een partij gespeeld door de schrijver". Hij zei er dus niet bij welke kleur hij had! Door de nadruk te leggen op het briljante 24.Th6!! ging iedere lezer ervan uit dat Aljechin wel wit zou hebben gehad. Omdat het hier gaat over een "partij" uit 1915, en deze meestal werd gepubliceerd als Aljechin-N.N., duurde het maar liefst 35 jaar voor het bedrog werd ontmaskerd door Kotov. Als klap op de vuurpijl bleek 60 jaar(!!) na de briljante zet Th6 waar het allemaal om begonnen was, immers Aljechin kon het niet laten zijn vinding van een stille zet met 5 dames op bord als partij te publiceren, dat dit helemaal niet winnend was! De analyses zijn nogal complex, maar de matdreiging Dd8 kan blijkbaar afdoende gepareerd worden met 24...Lg4+!, waarna er nog niks beslist is, iets wat ik Fritz nog even heb laten bevestigen. Op de vraag aan Jan Timman hoe het mogelijk is dat een genie als Aljechin een relatief simpele zet als Lg4 in zijn analyses over het hoofd zou hebben gezien, kwam een opmerkelijk antwoord: "Als je zo'n stelling thuis grondig wilt analyseren moet je eigenlijk daadwerkelijk 5 dames op het bord zetten, en wie heeft die nou?"

Nieuwe Pletsmoezen (5)

Het "Chess Champions League"toernooi in Vitoria Gasteiz (Spanje, november 2007), werd gehouden in een unieke speelzaal. De spelers bewoonden een soort glazen huis, geluiddicht, zodat het publiek eromheen vrijelijk over de partijen kon praten en er dus ook commentaar kon worden gegeven met zicht op de spelers. Geen sssst! roepende wedstrijdleiders meer! Op videoschermen boven het glas waren de partijstellingen te zien (zie foto). De lichtval was zo geregeld dat de spelers nauwelijks naar buiten konden kijken, maar het publiek dus wel naar binnen. Een zeer publieksvriendelijke oplossing, de ontwerper probeert zijn glazen kooi dan ook te slijten aan andere toernooi-organisaties. Schakers zouden natuurlijk geen schakers zijn als iets nieuws als dit niet onmiddellijk zou leiden tot een nieuwe pletsmoes: sommige spelers klaagden dat hun prestaties te lijden hadden onder gebrek aan zuurstof! Winnaar Topalov liet weten nergens last van te hebben gehad...

Legendarische stellingen (3)

Met maar liefst 5 dames op bord schudde de witspeler hier een stille winnende zet uit zijn mouw: 24.Th6!!

Wie was die legendarische witspeler die hier een gooi deed naar "mooiste zet aller tijden"?

Antwoord volgende week!

De ongeschreven regels geschreven (2)

In het OGD weekendtoernooi bood Tim zijn tegenstander nog voor de partij een drankje aan. Deze weigerde beleefd, want "hij had net op". Maar wat gebeurde er twee-en-half uur(!) later? "Ik zou graag nu alsnog gebruik maken van je aanbod, ik lust wel een koffie"! De verbouwereerde Tim ging het nog halen ook. Een duidelijk geval van overtreding van een ongeschreven regel die nodig moet worden opgeschreven! Drankjes aanbieden en aannemen, hoe moet dat?

Ongeschreven regel 2: Het aanbieden van een drankje is vrijwillig maar dient te gebeuren vlak na het uitvoeren van een (eigen) zet, bij voorkeur nog vóór het indrukken van de klok. Het aanbod is geldig tot hierop bevestigend dan wel ontkennend is gereageerd. Het aannemen dan wel weigeren van het aanbod dient te gebeuren vóór het uitvoeren van een tegenzet. Vergelijk voorgaande met de regels rond het remise-aanbod. Bij weigering van het aanbod is het echter, in tegenstelling tot het remise-aanbod, niet gebruikelijk om later in de partij nogmaals een drankje aan te bieden.
addendum: Het aannemen van een drankje verplicht de aannemende partij moreel tot het in een later stadium minstens eenmaal zelf aanbieden van een drankje, bij voorkeur nog voordat de partij is beëindigd.

Link: Ongeschreven regel 1

Kasparov is VPRO's Wintergast

Videorecorder-momentje: op het moment dat vrijdag de klokken worden ingedrukt is Gary op TV te zien in het programma Wintergasten. Natuurlijk zullen zijn schaak- en politieke carrière de revue passeren, maar hij mag ook zijn favoriete TV fragmenten laten zien. Voor wie geen videorecorder heeft: de uitzending wordt herhaald op zaterdag 19 januari om 13.40 uur.

NextGen - OldSkool ½-½

Aan het begin van mijn RSR carrière, ruim 25 jaar geleden, was het vooral leuk om als jong broekie tegen de gevestigde orde te spelen. Tegen de Dekkers en Nederhands deed ik altijd extra mijn best, immers de snelste manier om naam te maken was om juist tegen hen een goed resultaat neer te zetten. Hier moest ik aan denken toen ik in de laatste ronde van het OGD weekendtoernooi gekoppeld werd aan Kacper Drozdowski, ons 11-jarig(!) supertalent. Nu zou ik dus aan de andere kant van de generatiestrijd zitten. Een strijd die je op termijn altijd verliest natuurlijk, maar daarom kan ik nog wel mijn huid zo duur mogelijk verkopen! Het werd een echte "Ik stond gewonnen" partij, die na harde strijd onbeslist eindigde. Aanval voorlopig afgeslagen! Klik hier om de strijd tussen Next Generation en Old Skool, voorzien van mijn commentaar, na te spelen.

Arrian Rutten wint Ikstondgewonnen Kerstquiz!

Gezien de bezoekersaantallen van Ik Stond Gewonnen viel het aantal deelnemers (9) me enigszins tegen. Usual suspect Paul Dekker meldde zich keurig af(!) wegens vakantie. Die reden weerhieldt overigens Paul Batenburg niet van deelname, met enige regelmaat mocht ik een mailtje ontvangen met weer een gevonden oplossing, gestuurd vanuit een hangmat op de Copacabana. Van RM (Retro-Meester) Keetbaas werd niets vernomen, waarschijnlijk vond hij de retro-probleempjes een belediging voor zijn retro-intelligentie. Uiteindelijk mocht ik nog blij zijn met een vermelding op Utrechtschaak, wat enkele inzendingen van buiten RSR opleverde.

Alvorens iedereen weer zijn nachtrust te gunnen door de juiste oplossingen te geven, eerst de eindstand van de Ikstondgewonnen Kerstquiz 2007:


1. Arrian Rutten, 14½ uit maximaal 15 punten! Hij verdient het prachtige klassieke schaakboek "Wereldkampioenschap Schaken 1948" van Max Euwe, zodat hij voortaan ook kan antwoorden op vragen als "Hoeveel zetten speelde Euwe in dit toernooi (754) en hoe weinig punten scoorde hij daarmee (4 uit 20).


2. Joost van Rosmalen, 14 punten. Gemakzucht bij 13 en 14 deden hem de das om, wel voor de kerst al ingestuurd!


3. Paul Batenburg, 12½. Tussen (schaak) ontwikkelingswerk in Brazilië door en wel winnaar qua aantal nagestuurde correcties.


4. Arjon Severijnen, 12. Winnaar van de niet-RSR-ers dus, die bij sommige vragen duidelijk in het nadeel waren. En zo hoort het ook.


5. Wim Koster, 12. Evenveel punten als Arjon maar hij zal er geen moeite mee hebben om een niet-lid voorrang te verlenen. Veel belangrijker is natuurlijk te eindigen boven de drager van de rode lantaarn!


6. Paul Tromp, 9½. Stuurt altijd zijn antwoorden per kerende post, zo snel dat er nog een foutje in de vraagstelling kon worden gecorrigeerd voordat het grote publiek de quiz had gezien. Eiste hiervoor een bonuspunt en dat is hem gegund, want hij kon iedere meevaller gebruiken.


7. Robin Reynaert, 9. Schakelde zelfs een IM in (toegestaan) en ging een avondje aan de drank (af te raden maar toegestaan), onbekend is of dit meer of minder punten heeft opgeleverd.


8. Richard Vedder, 7½. Hoogste rating-deelnemer bewees dat dit geen voordeel was in deze quiz, wat ook de bedoeling was.


9. Jaco Koster, 5. Het levende bewijs dat Googelaars gelukkig geen garantie voor succes zijn.


En dan nu de juiste antwoorden, waarbij geldt: corresponderen over de oplossingen is mogelijk, maar zinloos!


1. Wie kreeg het voor elkaar om zowel Grootmeester te worden, en tevens voetbal international?

Inkomertje. Iedereen wist of Googelde dat deze unieke prestatie is geleverd door de Noor Simen Agdestein.


2. Over welke schaker is een biografie verschenen met als titel "It's only me"?

Jaco kwam eerst met het verrassende "Melissa Etheridge" op de proppen, die echter niet bekend staat om haar kwaliteiten op de 64 velden. Doorgoogelen levert het correcte antwoord op: Tony Miles. Logisch nadenken had ook gekund, want zoals Arrian opmerkte (geen bonuspunt) zijn de titel en de naam anagrammen van elkaar! 100% score voor iedereen tot nu toe.

3. Welke beroemde grootmeester haalde in onderstaande stelling de wedstrijdleider erbij, en om welke reden?

Voor het eerst werd een beroep gedaan op parate (schaak)kennis, zodat de echte Googelaars zoals Jaco moesten passen. Verder wist iedereen (of kon raden) dat wit even niet meer wist of je mocht rokeren als je toren staat aangevallen. Maar liefst 7 deelnemers wisten dat het niemand minder dan Viktor Kortsjnoi was die, zoals 1 deelnemer het treffend omschreef, blij mocht zijn dat Jan de Graaf geen WL was. Hij rokeerde dus en tegenstander Karpov(!) gaf enkele zetten later op.

4. Geef de eerste 6 zetten van wit en zwart van de Frankenstein-Dracula variant.
Door iedereen juist Gegoogeld dan wel parate kennis: de bizarre zettenreeks 1.e4 e5 2.Pc3 Pf6 3.Lc4 Pxe4 4.Dh5 Pd6 5.Lb3 Pc6 6.Pb5 g6 kreeg de bijbehorende bizarre naam. Voor alle subtiele details van deze monsteropening verwijs ik naar kenner Oscar van Veen.

5. Welke schaker kan het volgende schakers curriculum vitae overleggen:
1968-1969, 1971-1973 en 1974-1976: LSG
1978-1980: Philidor/Leiden
1982-1983: Steinitz
1985-1986: Volmac
1986-1989: Charlois Europoort
1991-1992 en 1999-heden: RSR Ivoren Toren
Voor het eerst waren niet-RSR-ers in het nadeel, zodat namen als Ed van Doorn en Wil Sparreboom voorbij kwamen. Deze lange carriére behoort echter niemand anders toe dan Peter Torczynski (bedankt voor de aangeleverde info). Kwalijke zaak dat 1 mede-RSR-er dit niet wist!

6. Uit welke film is onderstaande stelling afkomstig?

Weer een voordeeltje voor de RSR-ers, dit heeft ooit in de Schakelaar gestaan. De film is "The Luzhin Defence" naar het boek van Nabokov. De door 1 deelnemer genoemde en in de film ook uitgevoerde winnende combi (geen bonuspunt) is mooi: 1...Th3!! 2.gxh3 h6+ 3.Kh4 Lf2 mat.

7. Welke ex-wereldkampioen boksen is een groot schaakliefhebber met een geschatte rating van 2000?
Op 2 na wist men dat het hier om Lennox Lewis gaat. Of zijn geschatte rating mede gebaseerd is op wellicht enige voorzichtigheid bij zijn tegenstanders is niet bekend...

8. Wat is de titel van het boek waarin de hoofdpersoon grotendeels is gebaseerd op Jan-Hein Donner?
Dit bleek voor een aantal deelnemers een lastige, schande! Onlangs nog uitgeroepen tot Beste Nederlandstalige Boek Aller Tijden: De Ontdekking van de Hemel, het magnus opus van Harry Mulisch. Hoofdpersoon Onno Quist is overduidelijk gebaseerd op "onze" Donner, zoals Mulisch ook toegeeft in de recentste aflevering van het schaaktijdschrift "Matten".

9. Wat is bij onderstaand diagram het resultaat bij optimaal spel van beide kanten: wit wint, zwart wint, of remise?
De eerste strikvraag, zoals gebruikelijk in mijn kerstquizzen. Er is slechts 1 FOUT antwoord, namelijk remise (Tromp), want dat wordt het zeker niet. Wie dus zei "wit wint" of "zwart wint" kreeg het volle punt. Het ligt er namelijk aan wie aan zet is: als wit zet wint zwart, als zwart zet wint wit! Zie de site van Tim Krabbé (2e diagram) voor de zettenreeksen.

10. Welke topgrootmeester wist in een WK-partij het eindspel Koning+Dame tegen Koning+Toren niet in winst om te zetten?

Triest onderwerp van dit schakersweetje is Peter Svidler, waarbij aangetekend dat de reden niet eens gebrek aan tijd was, aangezien hij er iedere zet 30 seconden bij kreeg!

11. Welke van de twee witte lopers is niet afkomstig van f1, dus gepromoveerd?

Verrassend genoeg wist bijna iedereen (niet Jaco want deze was niet te Googelen) deze te retro-en. Wit staat schaak. Zwarts laatste zet kan niet g4-g3 zijn geweest, want dan zou de koning al voor die zet schaak gestaan hebben. Een loperzet kan ook niet, immers waar zou deze vandaan hebben moeten komen. De enige mogelijkheid waarbij wit niet al schaak stond is dan f4xg3 en passant, er stond dus een witte pion op g4. En passant betekent dat wits laatste zet g2-g4 was, ergo BEIDE lopers zijn gepromoveerd.

12. Geef een sluitend bewijs dat het paard op g1 zich daar NIET al de hele partij bevindt. Gegeven: er staan geen gepromoveerde stukken op bord.

Ook hier weer een hoog oplosgehalte. Ik citeer een heldere analyse van Paul Tromp: Pion a3 kan daar alleen komen door op dat veld iets geslagen te hebben. Zwart mist alleen een witveldige loper en zijn b-pion. De witveldige loper mag niet op a3 komen, dus was het de b-pion. Die pion moet zelf éérst een wit stuk geslagen hebben. Wit mist alleen de zwartveldige loper en een toren. De loper kan nooit van c1 gekomen zijn voor b2xa3, dus het was een toren. De toren van a1 kan het ook niet geweest zijn voor b2xa3, dus was het die van h1. Om van h1 naar a3 te komen moet het paard uit de weg. Q.E.D.

13. Wit heeft zojuist mat gegeven, zonder daarbij iets te slaan. Wat waren wits laatste twee zetten en zwarts laatste zet in de lange notatie?

Het "zonder daarbij iets te slaan" stond er eerst niet bij zodat Paul Tromp geluk had, de opgave is dan heel wat eenvoudiger. Zoals Sherlock Holmes zou zeggen: elimineer het onmogelijke, dan is wat overblijft, hoe onwaarschijnlijk ook, de waarheid. De enige mogelijkheid is dat wit een zet eerder tot paard is gepromoveerd en zodoende aftrekschaak geeft middels de toren. En dit betekent weer dat het bord omgedraaid staat, m.a.w. de "onderste rij" is niet de 1e maar de 8e rij! Sommigen gaven de juiste oplossing maar in de verwarring toch in de foute notatie, dus Td2-f2 mat terwijl dit dus Te7-c7 mat moet zijn. Een half punt aftrek hiervoor. De juiste oplossing is dus: 1.d7xe8P++ Kc7-c8 2.Te7-c7 mat! Knap gedaan van Arrian, Paul B, Wim, en Robin. Joost Ros verloor hier de quiz wegens de foutieve notatie.

14. Wit speelt en wint!

Verreweg de moeilijkste opgave, die dan ook door niemand(!) volledig juist werd beantwoord. Paul Tromp wil tot toren promoveren en denkt met +6 punten het punt binnen te hebben, maar 1...Tg8 wint een paard en dan wil ik het nog wel eens zien. Voor de rest vond iedereen (ik reken onze Googelaar niet meer mee) de juiste sleutelzet (half punt) 1.Pg3! Een dame halen faalt immers op een dolle toren. Iedereen gaf zo'n beetje dezelfde variant: 1...Txg3 2.f8D en nu kan wit als zwart schaakjes gaat geven naar a4 lopen, op Ta3+ volgt dan Dxa3! en het pat is opgeheven. De hoofdvariant van deze studie gaat echter verder met 1...Kg7!, een zet die alleen door Joost en Wim geanalyseerd werd. Joost geeft alleen 2.Ph5+, Wim voegt daar de leuke variant 2...Kf8 3.Pf4 Tg8 4.Kf6 aan toe. Beiden misten echter (na 1.Pg3 Kg7 2.Ph5+) Kh7! zodat het na 3.f8D weer eeuwig schaak is, de toren staat in deze variant nog op de 2e rij! Ik geef toe dat remise houden voor zwart lastig is na (het door niemand genoemde) 3.f8T omdat wit hier beide paarden houdt. De studie-oplossing is echter naast overtuigender ook veel mooier: 3.Pg6! Tf2 (3...Kxg6 4.f8D)

4.Pf4! Kf8 (4.Txf4 Ph5+) 5.Pgh5 Te2+ (laatste pattruc) 6.Kf6 Tf2 7.Kg6 1-0. Briljant!

15. Hoeveel paarden kun je op een schaakbord kwijt zodat geen enkel paard een ander aanvalt of dekt?

Na de moeilijkste was dit de makkelijkste vraag van de quiz. Alleen voor te moeilijk denkenden is dit een lastige. Paul Batenburg trapte erin en ging 8 paarden op de 1e, 4e en 7e rij zetten. Wim kwam tot het mysterieuze aantal van 30, da's 2 te weinig want 32 is het enige en simpele juiste antwoord: gewoon alle paarden op een wit veld, of allemaal op een zwart veld, immers paarden springen nooit naar velden van dezelfde kleur!