Inzet 7, slimheid 4, geduld 5

Rotterdam, zondag 31-12. Het voornemen om de laatste 2 partijen te winnen is dus niet gelukt. Tegen de eerste tegenstander met een enigszins gelijkwaardige rating ging het gelijk mis. Met zwart een ruilvariant van het damegambiet winnen valt nog niet mee. Ik verloor mijn geduld (zie verderop) in een gelijke stelling, ruilde te vroeg en te veel en verdedigde ook nog niet taai genoeg. Einde toernooi feitelijk, maar de laatste ronde tegen een 1800-speler wilde ik niet zomaar remise geven. Ik kwam goed uit de opening maar kon absoluut geen plan bedenken. Omdat ik mijn tegenstander enkele ronden eerder flink had zien knoeien in een toreneindspel, besloot ik daarnaar af te wikkelen. Ieder 4 pionnen alleen stond ik iets actiever. En ja hoor het lukte nog ook, ik truucte hem in mijn langste partij van het toernooi. 5 uit 8 is niet geweldig zeker gezien de op papier matige tegenstand, maar ieder nadeel heb se voordeel: toen de prijsuitreiking van start ging zat ik alweer ter hoogte van Zwolle. Het was wel een gezellig en gemoedelijk toernooi, de sfeer is nog het best te karakteriseren door een Jaco-achtige actie van de organisatie. Een Groninger uit de B-groep staat blijkbaar bekend om het altijd dragen van dezelfde "gelukstrui". De organisatie vond het voor aanvang van de laatste ronde de hoogste tijd om de man een nieuwe "schaaktrui" aan te bieden, zodat hij weer 20 jaar vooruit kan. Gezien de draden die erbij hingen en het opgeluchte applaus vanuit zijn directe omgeving kwam deze ludieke actie geen dag te vroeg...

Tot slot ter lering (vooral voor mezelf) ende vermaak (vooral voor de lezers) een paar momenten uit mijn beide verliespartijen.


In de diagramstelling (Plas-E. Blees) sta ik na 14 zetten al zeer goed. Ik kon hier met 15.Pd6 gevolgd door Lxa8 een kwal pakken. Ik vond het zonde van mijn loper en dacht eerlijk gezegd ook dat de winst vanzelf zou komen gezien het zwakke openingsspel van mijn tegenstander. Nou, 8 hopeloze witte zetten later stond het zo:




23...Lxh3! en wit kan opgeven. 24.Pxh3 Pg4 (Pf3+ kon ook) is dodelijk. Ik hield het nog 10 zetten vol en stond toen alsnog mat. Een zware onvoldoende voor inzet en slimheid dus.






In ronde 8 ging het gelijk op met zwart tegen A. Hovenga (2150). In het diagram is Lf8-g7 een goed plan, zwart moet vooral geduld hebben en afwachten wat wit doet. Dat deed ik dus niet: 21...g5? dit creëert zwaktes op h5 en f5, en na een grootscheepse ruil stond het zo:




Net toen ik dacht "dan maar remise" kwam 28.Th1! Opeens zag ik allemaal ellende te beginnen met h4. Na Df8-g7 valt het misschien nog mee maar ik drukte gelijk de panic button in: 28...Te8 29.h4 Pe4? (ik had geen zin in Df4 met pionverlies op de lange termijn maar dit is helemaal niks) 30.fxe4 dxe4 31.De3 Df4 32.Dxf4 gxf4 daar deed ik het voor, 2 verbonden vrijpionnen, maar: 33.d5! en na e3 34.Kf3 was alles geblokkeerd en wit won simpel. Veel te ongeduldig gespeeld dus en ook niet bepaald slim. Daarom voor geduld een 5 (ook wel een paar pluspuntjes zoals het toreneindspel melken in de laatste ronde), slimheid een 4 en inzet vooruit een 7 wegens het zetgemiddelde van ruim boven de 40.

Casino-schaak en stripfiguren

Groningen, woensdag 27-12. Na een familiedagje en voetbaldagje is het of de eerste ronde weer begint. Om 6.00 uur opstaan om keurig om 10.02 uur de eerste zet te doen. Volgens mij bestaat er in het schaken de krukken-remisedood. Dat gaat als volgt: wit speelt 1.c4 2.Pf3 3.g3 en 4.b3, zwart heeft 150 ratingpunten meer maar in dergelijke stellingen valt dat verschil nagenoeg weg. Zo ook mijn partij die morgen. Na 20 zetten berustte ik maar in het onvermijdelijke: draw. Omdat ik niet voor de Sjonniecup wil gaan en 2e kerstdag een reglementaire nul heb gepakt (bye mocht niet) moest het 's middags toch echt gebeuren om de inhaalrace naar de top in te zetten. In een Staunton-gambiet (1.d4 f5 2.e4), incorrect maar zwart weet zich meestal geen raad, stond ik na 13 zetten fantastisch. Ik trapte echter weer eens in mijn oude valkuil; ik speelde wat flashy moves, keek verveeld om me heen en had totaal geen aandacht voor de tegenkansen die er wel degelijk waren. Opeens stonden al mijn stukken verkeerd en kwam er een mataanval op me af. Met een volle kwal minder zag ik ook nog mat in 1 over het hoofd, tot zover het lesje dat ik wel nooit zal leren. Een behoorlijk dramatisch dagje dus.
Donderdag, 28-12. Na een zeer aanbevelingswaardig bezoekje aan het Gronings stripmuseum (alsof ik in de speelzaal nog niet genoeg stripfiguren gezien heb) begon ik met hernieuwde energie aan ronde 6. Wit tegen een variant waar Ben-Oni liefhebbers als Herbie en Alek van zullen walgen: met Lf8-d6-e5xc3. Ik zette mijn Loper op b2 zodat de thematische doorbraak e4-e5 nog meer kracht kreeg. Niet gehinderd door zwarts sterkste Ben-Oni troef de zwartveldige loper, kreeg ik een droomstelling met pionnen op d6 en e5 en een paard op d5. Even later was het al mat of dameverlies, dus dit begon eindelijk ergens op te lijken. 's Avonds bezocht ik de film Casino Royale, wat me gezien mijn manier van schaken een toepasselijke titel leek.
Vrijdag, 29-12. Weer 2 ronden vandaag. 's Ochtends een doorschuif-Fransman, wit speelde de Alek-variant, namelijk pion d4 offeren zonder noemenswaardige compensatie. Nu verloor ik de vorige partij met deze variant van... inderdaad, Alek. Oppassen dus, maar toen ik met een trucje dames kon ruilen en nog een pion erbij won die mijn tegenstander vergat terug te winnen zag het er evenals het weer zonnig uit. Hij verdedigde nog zeer taai, maar uiteindelijk pakte ik een kwal waarna een vrije g-pion ongehinderd kon doorlopen: 0-1. 4 uit 7 nu, of 4 uit 6 de papieren nul niet meegerekend, nog twee rondjes te gaan. Ik zal alles op alles zetten voor 2 punten om zo misschien nog een prijsje mee te pakken. Zondag volgt de ontknoping van dit verslag!

Wandelen en wankelen in grijs Groningen

Groningen, zaterdag 23-12. De lange treinreis verliep onverwacht voorspoedig zodat telefonisch registreren (waarom kan dat bij andere toernooien niet?) niet eens nodig was, ik was een uur voor aanvang aanwezig in het Harmonie universiteitsgebouw midden in het centrum. De eerste ronde tegen een 1900-noorderling verliep traditioneel stroef, met de reis nog in de benen als pletsmoes. Ik pakte een kwal maar wel op a8, het paardje sprong miraculeus de hoek weer uit maar wel ten koste van 2 pionnen. Toen ik door een grove rekenfout zijn vrije a-pion helemaal niet won bood ik maar snel remise aan wat puur gezien mijn hogere rating, en dus niet op basis van stelling, grif werd geaccepteerd. Naast mij zat overigens Rob "de Beer" Hartoch remise te schuiven tegen good-old Erika Belle, belle en de beer dus. De wandeling door grijs en nat Groningen richting hotel duurde iets langer dan thuis bedacht maar geen nood: het Mercure hotel (met aantrekkelijke schakerskorting!) biedt gratis een prachtige knalroze leenfiets aan! Zowiezo een prachtig hotel met een voor schakers onkarakteristieke luxe in de vorm van o.a. minibar (natuurlijk hier geen dure drankjes uithalen maar wel de bij het tankstation gehaalde biertjes koud bewaren) en flatscreen. Wel een paniekmomentje: de enige zender die ontbreekt is Tien (voorheen Talpa)! Dus geen samenvatting van Fey-Sparta bekijken maar meehuiveren met Teletekst. Terug naar de schaakarena.


Tweede ronde weer een 1900-studentig type, Frans dus lekker snel spelen. Iets te snel, want in de diagramstelling speelde ik 22...g5?? en zag gelijk dat 23.g4! ellende zou opleveren. Dit alles ging onopgemerkt aan mijn tegenstander voorbij, want vrijwel a tempo kwam 23.Lg4? Dus maar meteen uit de penning, 23...Tg7, en verder alsof er niets gebeurd is. Het speeltempo is 100 minuten voor de hele partij + 30 seconden per zet, en de witspeler ondervond hiervan het grootste nadeel: als je eenmaal in tijdnood komt is er geen ontsnappen meer aan. Vanaf zet 30 ongeveer had hij steeds minder dan 1 minuut en daar was de stelling toch te wankel voor.


De beslissende klap was leuk: 39...g4! (met als pointe 40.fxg4 Le4+) en na 40.Lh4 gxf3+ 41.Kf2 Le4 42.Tg5 Txg5 43.Lxg5 fxg3+ 44.Kxg3 besliste de vrije f-pion simpel. Aangezien de organisatie om onduidelijke redenen geen enkele rekening houdt met mensen die op 2e kerstdag naar Fey-PSV willen, moest ik voor de derde ronde een vrijwillige nul laten noteren. Wordt vervolgd!

Twaalf stukjes om met de kerst te nuttigen

Kerst is geen kerst zonder variantenboom. Deze 12 kerststukjes zullen prima smaken bij de kalkoen en gloeiwijn! Voor ieder wat wils: van matproblemen tot eindspelstudies, verdeeld in 3 niveaus, CL, minor en Leo van Dongen! Oplossingen in de volgende Schakelaar.

Super Saturday gevolgd door zeperd op zondag

Haags weekendtoernooi op troosteloos bedrijventerrein. Ik geef zo'n weekend een voldoende als er minimaal één mooie pot gespeeld wordt. Op zaterdag was de mooiste, op Feyenoord-AZ na, tegen uitgerekend de nummer 1 op rating Frank Erwich (2308).

Zwart heeft er in de opening een stuk tegenaan gegooid voor 3 pionnen en een onveilige witte koning. Ik dreig na Ke2-f2, Pe2 en Lg2 het bevrijdende f4. Met zwart zou ik dan ook 16...g5!? gespeeld hebben, Fritz maakt het nog gekker en doet 16...Ta3!? en bv. 17.Pc3 Ta6. Erwich speelde het voor de hand liggende 16...d5?! en ik greep onmiddellijk het initiatief: 17.f4 Dd6 18.Th5!


Ik hoopte op 18...Pd7 19.Lxd5!? Pf6 20.Lxb7! Dxd1 21.Txc5 en na 21...Dd8 22.Lxa8 Dxa8 heeft wit drie stukken voor een dame en twee pionnen, waarna het nog allerminst duidelijk is. Mijn tegenstander vertrouwde het niet en ging voor 18...0-0?! Dit had echter een ander nadeel: 19.Dh1! met dubbele aanval op h7 en d5. Na 19...h6 20.Lxd5 Pc6 21.Pc3! was het eigenlijk al uit.

21...Dxf4+ 22.Df3 is ook niks meer voor zwart, die daarom maar besloot tot een tweede offer: 21...Pb4? 22.Lxb7 Pd3+ 23.Ke2! Pxf4+ 24.Kf3 Pxh5 25.Dxh5 en omdat zwart ook nog op e3 moest ruilen omdat anders Pf5 te gevaarlijk wordt, had hij geen materiaal meer over om aan te vallen. Ik sta drie stukken tegen een toren voor en speelde het voor de verandering eens goed uit.
Na een vechtremise tegen een 2200-speler volgde de welbestede (voetbal)bye. Zondagochtend kwam ik niet door het betonschaak van Pietrow heen: remise. Ondanks dit derde puntverlies op rij kon ik nog steeds eerste worden omdat iedereen elkaar zat af te maken (lees: remises zat te geven). In de laatste ronde werd het op bord 1 snel remise, wat betekende dat ik met een overwinning gedeeld eerste zou zijn!

Wat ik mijn tegenstanders graag aandoe, overkwam mij echter nu zelf: na een half uur denken speelde Brokken (2209) 16...Lxh3!! Tja, die had ik zelf ook gedaan. 17.gxh3 Pg4+ 18.Kg2




18...Txe3! Overigens wint Pxe3 ook. Terugslaan kan niet omdat na 19.fxe3 Pxe3+ 20.Kh1 Pxc2 terugnemen op c2 niet kan wegens 21.Lxc2 Dxh3+ 22.Kg1 Dg3+ 23.Kh1 Le5! en spoedig mat. Op slaan op g4 is het mat nog simpeler: 19.hxg4 Dxg4+ 20.Kh1 Th3 mat. Na afloop werd nog 19.f3 geopperd, een zet die ik gevoelsmatig had verworpen en terecht: 19...Le5 20.Pe2 Txe2+! 21.Dxe2 Dg3+ 22.Kh1 Dxh3+ 23.Kg1 Lh2+ 24.Kh1 Lf4+ 25.Kg1 Le3+ 26.Tf2 Dh2+ 27.Kf1 Dh1 mat!
Blijft over 19.Th1, echter hierop volgde 19...Txd3! en wederom kan terugslaan niet wegens Dxf2 mat, bovendien kan 20.hxg4 nog steeds niet, ditmaal wegens 20...Dxg4+ 21.Kf1 Df3! met dubbele aanval op h1 en c3. Dan maar de wanhoopspoging 20.Pd1, hierop kwam de volgende krachtzet 20...Pe5! met de dodelijke dreiging De4+. Ik moest dus 21.De2 spelen, na 21...Dg5+ 22.Kf1 Td2 speelde ik nog wat zetten alvorens de hopeloze strijd te staken.
Ondanks dat het een zeer matig bezet toernooi was kan ik over gebrek aan tegenstand niet klagen: ik heb de ratingnrs. 1, 2 en 4 gehad, de totale gemiddelde tegenstand bedroeg 2160, de hoogste van iedereen.

Een jubileum-partij om van te smullen

Mijn 100e KNSB wedstrijd voor het eerste was in ieder geval op het bord een klein feestje. De bizarre variant met na 12 zetten al vier dames op bord had ik éénmaal eerder op bord gehad, tegen Joost Ros. Behalve spektakel gegarandeerd is het ook een leuke tegenstander-test. Omdat zwart als eerste een dame haalt moet hij elders in de zaal op zoek naar een nieuwe, de test is of hij gelijk voor mij ook een nieuwe dame meeneemt. Zowel Joost als tegenstander Hommeles slaagden voor deze mini-test. Na het logische, maar wat trage 14...Db1 15.0-0 Dg6 16.Db3 0-0-0 17.Pc4 Db4 werd het pas echt hommeles op het bord.

18.Dh3! Tijdens de partij was ik er allemaal niet zo zeker van, maar dat kwam omdat ik de beste voortzetting na 18...Lh6 had gemist. Ik heb veel doorgeefschaak gespeeld en weet dat je ook een teveel aan dames kunt hebben (op het schaakbord dan), ze worden alleen maar opgejaagd en aan iets anders dan vluchten kom je vaak niet toe. Daarom had ik bedacht dat een dame-offer tegen minimaal 2 stukken altijd gunstig was, je houdt immers nog steeds een dame over! Vandaar 19.Dxd8+, niet slecht maar nog veel sterker is 19.La3! Als zwart dan nog steeds Dh8 probeert te vangen wordt dat hard afgestraft: 19...Da4 20.Pd6+ Kc7 21.Pe8+! Kc8 (of Kb8 22.Ld6+) 22.Le7 en de fopper is gefopt. Mijn tegenstander was ook van mijn dame-offer aardig onder de indruk, want na 19...Kxd8 20.Lxh6 La6 21.Ld3! besloot hij al terug te offeren.

Ik hoopte op 21...Df6? 22.Pe5! waarna beide dames aan een paardvork ten prooi dreigen te vallen: er dreigt zowel 23.Pxc6+ als ook 23.Lg5! Dxg5 24.Pxf7+. Bovendien heeft wit na ruilen een dubbele dreiging: zowel Df6 als La6 hangen dan. Ook 21...f5 is levensgevaarlijk: 22.Tb1 De7 23.Pa5! met sterke aanval. Helaas had zwart dus de escape 21...Lxc4! 22.Lxg6 Lxf1 23.Lg5+ Hommeles gaf na de partij aan dat pionwinst toch mogelijk was: 23.Lxf7 De1 24.Dh4+ Kc8 25.h3 en zwart heeft geen nuttig aftrekschaak. Ik hoopte echter op 23...f6? 24.Dxe6! gevolgd door Lf5 maar zwart speelde de enige goeie 23...Kc8. Na 24.Kxf1 hxg6 25.Dd3 Da5 26.Dd2 Db5+ 27.Kg1 Pb6 28.h4 Pd5

besloot ik na overleg met de TL de zet 29.Kh2 te laten vergezellen met een remiseaanbod. Hij weigerde (op grond van rating zoals hij achteraf aangaf!) maar na 29...f6 30.Lh6 Kd7 31.Dc2 Pe7 32.Lg7 f5 werd alsnog de vrede getekend. Beiden hadden op winst kunnen spelen; zwart door te proberen een pion op a3 te krijgen gevolgd door Db2, en ik door (voor f5) g4 en h5 te spelen, maar iets overtuigends werd voor geen van beide kanten gevonden in de post-mortem. Ik heb genoten van deze waardige jubileum-partij. Mijn score in 100x KNSB: 46½ punt, een niet al te beste score maar dat is je lot als je, zeker in de begin-KNSB-jaren, vaak aan de hoge borden moet plaatsnemen. Het Nederlands record staat op 400+ KNSB-wedstrijden, ik ben niet van plan dit aan te vallen!

Frans weekend met twee remises

Allereerst de kijkersvraag: in de vrijdagavondpartij tegen Henk Schouten dreigt wit een simpele overwinning te behalen met zetten als Kg1 gevolgd door Pd4, dreigend bv. Pg5. Hoe trekt zwart (aan zet) toch het initiatief naar zich toe?
Wat champ Joost in het ACT niet lukte, kreeg ik zaterdag wel voor elkaar; een remise tegen GM Timman., die simultaan gaf aan 20 borden in het kader van het 75-jarig RSB-jubileum. Hij speelde net als in "gewoon" schaak alle openingen, en om mij heen zag ik hem ook in de Franse partijen variëren: doorschuif, winawer en tegen mij 3.Pd2.


In het diagram volgde het eerste (voor mij) opmerkelijke moment; voor de hand ligt 15.Lb1 om met Dc2 de verzwakking g6 af te dwingen. Een mogelijk vervolg is dan 15.Lb1 Ld7 16.Dc2 g6 17.Lh6 Ph3+! 18.Kh1 Txf3! en spanning alom. Jan ging helaas voor mij op de positionele toer: 15.Lb5. Hij ruilde vervolgens op c6, plantte een paard op e5 die ik er maar afsloeg met mijn sterke loper. Daarna dreigde ik gewurgd te worden, wit had zowel c5 als e5 onder controle zodat ik niet los kon komen en met de bekende "grote franse pion" op d7 bleef zitten. Lijdzaam afwachten is meestal geen goed idee en ook niet mijn stijl, dus gooide ik er een wanhoopsaanval uit met h6, g5 en f4, in de hoop iets over de e-lijn te kunnen counteren.


In het diagram had ik zojuist de pointe Kg8-h7 gespeeld, zodat ik na Dxg5 op b2 zou kunnen nemen. Op 36.b4 was ik Tg8 van plan, en als wit dan d4 dekt Tg6. Leuk verzonnen maar gevoelsmatig dacht ik dat het toch wel mis zou gaan, teveel zwakke pionnen en mijn koning staat ook niet echt veilig. Hier miste Jan inderdaad de winst: 36.Pe2? Logischer en winnend is 36.Pf5! dekt ook d4, bovendien dreigt simpel Dxg5 met dodelijke matdreiging, en Kg6 gaat niet wegens Pe7+. Nu kon ik wel 36...Kg6 spelen en plotseling is het niet meer zo simpel voor wit.


Na 37.Dc2+ Kf6 38.Dc3 Dc7 39.Pg3 Le6! 40.Pf1 Ld7 41.Dc1 Dd6 (zie diagram) bood ik maar eens remise aan, ook omdat Timman met inmiddels nog zo'n 6 deelnemers over rondjes van 30 blank begon te draaien. Hij nam het vrijwel onmiddellijk aan. Als ie wil winnen moet denk ik de a-pion aangevallen worden, maar ik hou altijd tegenkansen over de h-lijn. Eindscore Timman: +15 =4 -1, heel behoorlijk gezien de tegenstand met o.a. Rick Lahaye (remise), Kees Wessels (eeuwig schaak na krankzinnige offerpartij), mijzelf en Wim Hokken.
Oplossing kijkersvraag: 16...g5! Ziet er gevaarlijk uit, maar zou voor Fransspelers een abc-tje moeten zijn. Dit is de manier om het witte centrum aan te tasten, en tegen eventuele aanvallen op h7 heeft zwart altijd Tf7 achter de hand. Vaak zie je dat wit dit zelfs verhindert met h2-h4. Na 17.g3 (wat anders?) Pdxe5! 18.fxe5 g4 stond ik beter vond ik, echter nadat ik na pionverlies op b7 iets te enthousiast ruilde naar een toreneindspel (met lichte stukken erbij was het nog kansrijk wegens de vrije e- en d-pion) moest ik zelfs nog even vechten voor het halfje.

Fritzed by FM Oscar

FM Oscar bezorgde mij de onvermijdelijke eerste seizoensnederlaag. Volgens de statistiekmeester was ik 8 partijen ongeslagen, maar met vorig seizoen meegerekend zelfs 15 partijen. Oz speelde ditmaal niet het slappe 2.d3, waarmee hij mij in het PK te grazen nam. Hij wilde blijkbaar wraak voor vorig seizoen toen ik de bovenliggende partij was in de vlijmscherpe Dg4 variant. Toen pakte ik het beter aan met h6, Le8 en f6, want in de diagramstelling (FM Oscar-Plas, na 20...Tc8-c4) sta ik al dubieus. Ik was Pf5 en Txd4 van plan, tot ik ineens iets veel sterkers zag: Tac8, Txc2, wit moet terugslaan anders De2 mat, dan Db3 gevolgd door Txc2 en wint. Toen Oscar ook nog zeer lang ging nadenken dacht ik, hij ziet het ook en kan er niks tegen doen, weer een punt erbij, en ik ging lekker rondwandelen. Deze zelfoverschatting sloeg snel om in zelfhaat toen ik bij terugkeer aan het bord na 40 minuten(!) Oscars verwachte antwoord 21.h4 zag en na 21...Tac8 22.Dh7+ Kf8 23.h5 de boel nog eens narekende: 23...Txc2 24.Txc2 Db3 25.hxg6

en hier zit het lek: het schijnbaar winnende 25...Txc2 dreigt weliswaar ondekbaar mat, maar verliest! 26.Dh8+ Pg8 27.Dxg8+!! (die had ik dus gemist) Kxg8 28.gxf7+ Kf8 29.Th8+ Ke7 30.f8D+ Kd7 31.Dd6 mat! Dit had Oscar allemaal gezien op de matzet na(!) vanuit het eerste diagram, dus die 40 minuten waren goed besteed. Ik zag niks beters dan stukverlies tegen 2 pionnen (vanuit diagram 2): 25...Dxc2+ 26.Ke1 Pxg6. Dit bood nog wel vechtkansen maar ik geloofde er niet meer in. Toen ik na dameruil ook nog de manoevre Th3-f3 overzag waardoor f7 viel was het over. Verloren van een combi van 10 zetten, Fritz zou trots op hem zijn!

RSR's historic moment

Vrijdag vormde Aernout het eerste onneembare obstakel van het seizoen. Ik kwam niet door zijn Frans met 2.d3 heen en mocht in de eindstelling nog blij zijn met remise. Genoeg om weer helemaal op scherp te staan voor de 2e KNSB wedstrijd.

Met wit tegen v.d.Put van D4 sta ik na 15 zetten al schitterend. Ik zag een mooie doorbraak: 16.b3!! cxb3 17.Pb5! b2 18.Tc2 en nu was ik op 18...Pa6 rustig 19.Txb2 gevolgd door 20.Tc1 van plan, zwart staat namelijk bijna pat. Hij speelde echter waar ik op hoopte, 18...La6.


19.Pxf7! De dame kan niet spelen dus dit offer moet aangenomen worden. 19...Kxf7 20.Lc7 en de zwarte dame is ingesloten op haar beginveld! Ik telde hier het punt al, wat je dus nooit moet doen. Ik was even de concentratie kwijt en zag het even niet meer na 20...Dc8 21.Lxc8 Txc8 22.Tb1 Pe8.
Even dacht ik dat ik een derde stuk ging verliezen, na bv. 23.Tbxb2 Lxb5 24.Txb5 Pxc7 25.Txd5 Pba6 is het nog een heel karwei. Het duurde een kwartier voor ik hier de winnende zag.

23.Db3! Lxb5 24.Dxd5+ Kf8 25.Dxa8. Zwart gaf hier op vreemde wijze op: hij speelde nog 25...Pxc7 26.Txc7, ging bewegingsloos door zijn vlag en bleef ook toen nog voor zich uitstaren. Ik noteerde maar 1-0 en stak zelf als eerste mijn hand uit, ongebruikelijk als je gewonnen hebt. Een half uur later zat hij er nog steeds...
RSR 1 staat nu bovenaan in de 1e klasse, een historic moment! In de derde ronde spelen we tegen medekoploper en veelvoudig landskampioen De Variant in Breda, komt dat zien!

De kortste, lastigste en versnelde hartslag

Het seizoen had niet beter kunnen beginnen: 5 gespeeld, 5 gewonnen. De snelste en makkelijkste was tegen Ed van Doorn.

Ed speelt altijd 1.e4, maar had genoeg van mijn eeuwige Frans en koos 1.Pf3. Als je de opening niet kent moet je nooit a tempo spelen: 5...dxc4 6.Lxc4?? Lxf3 7.Dxf3 Da5+ en twee zetten later konden de stukken weer in de doos. Als schrale troost kan opgemerkt worden dat Ed zich in goed gezelschap weet: ook een grootmeester is hier wel eens ingetrapt.



De lastigste was tegen nieuwkomer Wil Sparreboom. Ditmaal was ik degene die de opening niet kende. Dat was even schrikken toen in het diagram a tempo 16...Ph5! volgde. Het paard kan niet genomen worden: 17.Dxe5?? Tb5 en de dame is midden op bord ingesloten! Dan maar het gevaarlijke 17.Dg5 gekozen. Na 17...Pf4! speelde ik bijna 18.Pb3??, maar zag net op tijd dat dit onmiddellijk verliest: 18...Pf3+! 19.gxf3 Ph3+ en doos. Na lang denken vond ik de enige redding: 18.Kh1! Dit haalt een hoop ellendige paardvorken eruit en toen het me vele zetten later lukte om dames te ruilen had zwart teveel zwakke pionnen, de a-pion viel en ik liep simpel naar de overkant.


De mooiste was op het best denkbare moment: de eerste KNSB-wedstrijd, uit in troosteloos Naaldwijk tegen Pietersma van WSC. Mijn koningsstelling leek enigszins onbeschermd, maar na wits laatste zet 18.Tf1-f3? zag ik mijn kans schoon: 18...Dh4!! De twee uitroeptekens geef ik omdat ik de stelling over vier zetten goed had ingeschat. 19.Le4 19.Th3?? Dxh3 20.gxh3 Pc3+ is al over voor wit. 19... f5! 20.Th3 Op 20.exf6 had ik ook een hele leuke gepland: 20...Tae8! met dreigingen op de e-lijn en achterste rij. Nu kwam echter de hoofdvariant en met iets versnelde hartslag speelde ik 20...Dxh3!! 21.gxh3 fxe4





Toren en loper voor de dame, ik had gezien dat de f-pion er op zeker aanging maar het belangrijkste: de witte koning staat zeer onveilig en kan niet ontsnappen. Om te beginnen mag wit nooit e4-e3 toelaten, dus: 22.Pe3 Pxf4 Wit heeft geen enkele nuttige zet en zwart kan op zijn gemak zijn stukken optimaal neerzetten voor de beslissende aanval. Een tiental zetten later stond het dan ook zo:





Wit staat zeg maar "functioneel pat", op iedere zet volgt ellende. Fritz geeft na enig denken mat in maximaal 20(!) m.a.w. zwart wint op korte termijn de hele dierentuin. Er volgde nog 32.h3 Pf4 33.Dc4 Pxg2 en wit hield het voor gezien, de loper op d2 valt ook nog en het hele kaartenhuis stort in. Het eerste en ik zijn een KNSB-seizoen wel eens slechter begonnen!

Opluchting bij RSR en Korneev

Een zucht van verlichting bij de RSR Italië gangers na ronde 9: het zit er weer op. Wim en Plas hielden het een rondje eerder al voor gezien. Zij sloten het toernooi af met een remisetje na een zet of 10 om zich rustig voor te bereiden op de Serie B topper Triestina-Frosinone (1-0). Leo sloot zijn toernooi af met een uitstekende remise tegen een 2000+ speler. In het buitenland is hij nu al een jaar een stabiele 1900-speler gebleken, de discussies waarom dit er bij RSR maar niet uitkomt leverde geen eensluidend antwoord op. Keet won zijn laatste 2 ronden simpel, de vormcrisis in het middenrif van het toernooi duurde helaas te lang want er had veel meer ingezeten. Maar met voor hem net als Leo 4 uit 9 (incl. gratis punt) valt de score in ieder geval niet tegen. Rob vd Lee kon zijn schitterende (eerste) overwinning in ronde 8 geen vervolg geven. Hij verloor in een uurtje, liep ontredderd de zee in, en verloor daar tijdens een vermeende koprol(!) zijn bril die nu ergens op 4 meter diepte ligt. Een spannend avontuur volgde in de vorm van de voor de verzekering verplichte aangifte bij de lokale politie. Jaco die tot dan toe slechts als criticaster op ieder behalve schaakgebied had opgetreden, kon nu plotseling een nuttige rol vervullen in de vorm van tolk. Spaan tenslotte mocht aantreden tegen de grote Korneev, profschaker en prijzenophaler in open toernooien in geheel Europa. Bij de uitslagen staat gewoon Spaan-Korneev 0-1 maar zo vanzelfsprekend ging dat helemaal niet. Spaan beantwoordde de Rus-tige opzet van Oleg met gelijke munt en kwam gewoon beter te staan. Om de druk te verminderen kon Korneev slechts stukken ruilen. In het eindspel van P tegen L maakte Spaan, al vele zetten in tijdnood, een enorme bok: hij liet stukkenruil toe terwijl het pionneneindspel verloren was. Spaan gaf op en Korneev liet onmiddellijk zien dat Spaan nog een truuk had kunnen proberen in het pionneneindspel (gemist door Spaan), die echter waarschijnlijk had geleid tot verlies op 1 tempo. Hij gaf wel ruiterlijk toe dat het P tegen L eindspel gewoon remise was, de opluchting was van zijn gezicht af te lezen. Zo mocht toernooiwinnaar Efimov Keet dankbaar zijn dat die niet doordrukte in ronde 1, en gedeeld runnerup Korneev zal ook nog wel eens terugdenken aan die Olandesi.
Het zit er weer op, het toernooi was klein, de stad mooi, het weer warm, en vrijdag wachten de diverse loodzware interne groepen alweer. Ingespeeld zijn we in ieder geval wel!

RSR is van de lange adem + tussenstanden

De dwingende blikken van Jaco en dito opmerkingen hebben ditmaal eens voor een positieve sfeer gezorgd, op het schaakbord dan. Ik had zelf gisteren in de 7e ronde voor de 4e maal op rij moeten winnen. Stuk tegen pion voor, Fritz gaf +6, in plaats van simpel ruilen zocht ik een mooi mat dat er nog inzat ook maar ik haalde het er niet uit. Gevolg: stuk na vele complicaties weer kwijt en remise toreneindspel. Vandaag een korte remise eroverheen speciaal om tijd vrij te maken voor de lezertjes van de blog. Onze troefaas is wederom Spaan die na een glanspartij gisteren nu tegen een FM zit te zwoegen, bij 1,5-2 heeft ie zeker een prijs en dat bij 10 prijzen en 8 GM's. Wim is wat teruggezakt met een remise tegen het meisje dat ook Spaan al had dwarsgezeten. Gelukkig wil hij toch niet naar de prijsuitreiking want zaterdag 16.00 uur begint de voetbaltopper Triestina-Frosinone. Nog harder dan de topdogs wordt er gewerkt op de lagere borden. Leo speelde gisteren een glanspartij, het had alleen eerder mat gekund maar zijn stelling was zo mooi dat winst zogezegd onvermijdelijk was, en zo geschiedde. Vandaag gaat hij ook winnen als hij zijn plus-pion en -kwal weet te verzilveren. Een 50% score zit er voor hem dan nog in wat gezien de bezetting een wereldprestatie zou zijn. Ook Lee had gisteren een echte ikstondgewonnen stelling, wat in het eindspel gebeurde weet ik niet want het was blijkbaar zo erg dat hij het niet na wenste te vertellen, ook was zijn partij de enige die in de avondanalyse werd overgeslagen. Vandaag echter nieuwe kansen, met een gezonde pion meer is de eerste overwinning zeker mogelijk. Keet die zo overdonderend startte, Efimov loopt nog altijd diep naar de grond kijkend en met een grote boog om hem heen, gaat met de partij slechter spelen. Een overwinning op Leo en een gratis punt is de Trieste balans van 5 veelbelovende stellingen en een nul in 15 zetten. Vandaag wint hij echter op zeker, eindelijk weg van de onderste stek.
Komend weekend volgt nog een laatste verslagje, nu alvast enkele non-schaaktechnische tussenstanden:
Tussenstand "Persoon waar het meest over geroddeld wordt": 1.Arnold 2.Sjonnie
Tussenstand "Meest zinloze discussie": 1.Hoe werkt eb en vloed 2.Milosevic: massamoordenaar of onschuldig
Tussenstand "Boodschappen doen": 1.Keet 2.Lee
Tussenstand "Afwassen": 1.Spaan 2.Spaan
Tussenstand "Appartementen" 1/2. Spaan/Keet en Leo/Plas 6,5 punt, 3.Lee/Wim 6
Tussenstand "Drank": 1.Birra 2.Vino 3.Aqua
Tussenstand "Tussenstanden" 1.Plas 2.Jaco
Va bene, Spaan, Wim, Plas, Leo, Lee, Keet.

Enig herstel, mentale hulp(?) en genoeg pletsmoezen

Na de vijfde ronde heeft de RSR-clan zich enigszins hersteld van de abominale start. In ronde 4 werden beide Robbies tegen elkaar ingedeeld. Dat betekent dat de ene Rob het heel slecht doet, of de andere heel goed. Helaas het eerste dus. De favoriete Rob had zijn laatste partij tegen de andere Rob, 10 jaar geleden, verloren en nam nu snel wraak. In ronde 5 won Plas ook in zijn eerste goede partij zodat ook voor hem het toernooi begonnen is. Lee heeft het net als Leo zwaar in dit taaie veld, 2 vechtremises wist hij te scoren maar in ronde 6 krijgt hij net als Leo in ronde 3 een gratis punt. Leo had gisteren moeten winnen maar maakte het weer eens niet af, story of his life, wel zijn eerste halve punt. Spaan was sterk begonnen maar verloor toen van een klein Italiaans meisje dat niet zo onschuldig schaakte als ze eruit zag. Pletsmoezen waren er voldoende voorhanden: weinig slaap, de toenemende warmte (inmiddels zo'n 29 graden), delange wandel' en eetsessies enz. Er volgde wel gewoon weer een simpele overwinning in een Franse Dg4 die hij dankzij tientallen onderonsjes met Plas nu wel tot in de finesses beheerst. Keet schaakt zoals we van hem gewend zijn: iedere ronde overspeelt hij zijn tegenstander volledig, of het nu een GM of een kruk betreft maakt hem niks uit. Afmaken blijkt echter een ander verhaal, dit lukte alleen tegen Leo, voor de rest slechts een gratis punt tegen een ziekgemelde tegenstander. Wim was na een plusremise tegen een IM even onze hoop, maar daarop volgde weer een tactische rommelpartij en dus een (volgens eigen zeggen) domme nederlaag. Zodoende heeft het supertrio Wim-Spaan-Plas 50%, Keet 2-5, Leo 1,5-5 en Lee 1-5. Het vorige bericht op deze blog is blijkbaar dermate verontrustend aangekomen dat niemand minder dan de teamleider van het eerste op het vliegtuig is gestapt om hoogstpersoonlijk poolshoogte te nemen. Met die mentale steun of zo u wilt onder die mentale druk moet er nog een eindsprintje uit te persen zijn! Verder worden de volgende zaken ondernomen in Trieste: strandbezoek met als gevolg een zwaar verbrande Spaan en Lee die een duikbril koopt, restaurant Lee serveert spaghetti uit eigen keuken, een opgeheven tramlijn door de bergen zodat we gewoon de kilometerslange route al lopend over de bielzen afleggen, Wim die ruzie maakt met een ober met als gevolg dat we onze eigen tafel moeten bedienen! Kortom niks nieuws onder de zon. Arriverderci, Rob, Rob, Wim, Spaan, Keet, Leo.

Trieste conclusie: Optimisme blijkt weer eens ongegrond

Al voor het toernooi begon was er tweespalt in de groep: Leo en Plas vlogen romantisch naar Venetie, om een dag later de trein naar Trieste te pakken. 's Avonds was er op het station een emotioneel weerzien met het viertal Wim, Spaan, Rob vd Lee en Keet. De bespiegelingen over te winnen prijzen werden in de eerste ronde onmiddellijk ruw verstoord. Aan het einde van de lange dag, met de in de eerste ronde gebruikelijke drie herindelingen, bleek alleen Spaan zijn werk naar behoren gedaan te hebben. Plas verloor weer eens hopeloos een Franse doorschuif, Leo wist een iets beter eindspel om zeep te helpen en Wim kwam niet verder dan remise. Lee maakte na vele vele jaren (Gent 1965) zijn rentree op het internationale podium. Hij deed dit met een prachtige remise waarbij hij en passant het nadeel van het ongebruikelijke speeltempo aantoonde. Bij iedere zet krijg je er namelijk 30 seconden bij, en als je dan zoals Bob 109 zetten speelt.... reken maar uit. De partij van de dag was weliswaar een nederlaag, maar Herman liet zoals alleen Keet dat kan een heuse GM (Efimov) enorm zweten. Na 20 zetten geloofde Fritz het wel voor Keets tegenstander, helaas Keet ook: hij pleegde een foutief loperoffer (Keet: "Ik wilde het snel afmaken"). Zelfs toen was het nog remise maar de volgende bok en tijdnood konden de witten niet meer verdragen. Wie het allemaal niet gelooft moet de volgende Schakelaar maar lezen. Ronde 2 verliep al niet veel beter. Plas' tegenstander miste vijfmaal mat alvorens alsnog te winnen, Wim ging met zijn tweede remise voor de Sjonnie-cup, Lee ging ouderwets snel ten onder en de eerste niet te vermijden onderlinge confrontatie Leo-Keet werd gewonnen door de zwartspeler. Alleen Spaan stelt tot nu toe niet teleur, met 1,5 mag hij aan tafel het hoogste woord voeren. De derde ronde is op het moment van dit schrijven nog in volle gang. Leo had de pech (of het geluk?) een bye te krijgen, Plas is volledig de weg kwijt en nam gretig het remiseaanbod in waarschijnlijk weer een verloren staande Fransman. Wordt vervolgd, ciao!

Beter de zomer in dan vorig jaar

Afgelopen september ging de Coppa-finale van vorig jaar al in de eerste ronde op herhaling. Tegen Spaan werd het remise, in het beslissende snelschaakpotje kwam hij enkele seconden tekort om mij mat te zetten. De charme van een bekertoernooi zullen we maar zeggen. Voor mij dan, want afgelopen vrijdag "stond" ik weer in de finale, ditmaal tegen Wim. Vorig jaar verloor ik de finale en op dezelfde avond ook de laatste titelkans. Het gevoel waarmee je dan de zomervakantie in gaat wilde ik niet nog een keer meemaken. Ik had me dan ook uitgebreid voorbereid, vooral met zwart. Alle Franse zijvariantjes met d3, Ld2, Ld3 en Pe2 konden na Wim's 1.c4 de prullenbak in. Engelse verdediging dan maar, en hoewel het er dubieus uitziet volgde ik toch maar Tony Miles' aanbeveling om op wits a3 te reageren met een dubbelfianchetto.


In het diagram (Wim-Plas) werd 9.exf5 alom afgekeurd door de vele stuurlui aan wal. Inderdaad was ik meer bevreesd voor 9.e5 of zelfs d5, maar voor Wim's reden (f4 verhinderen) valt ook wat te zeggen. Misschien had hij na 9...Pxf5 10.Le4 het sterke 10...d5! onderschat. Na 11.cxd5 exd5 12.Db3 c6 13.Lxf5?! Txf5 14.Pe4?! greep ik mijn kans:



14...Txf3! Voor Frans-spelers is dit kwaloffer een abc-tje. Ik krijg een pion (d4), loperpaar in open stelling, en het belangrijkste wits koningsstelling wordt onveilig, wit moet namelijk met de g-pion terug slaan omdat anders dxe4 volgt. Het lijkt me dat Topalov hier ook niet lang over na zou denken. Dat wit een ontwikkelingsvoorsprong heeft is maar tijdelijk en daar kan geen gebruik van gemaakt worden. Toen Wim even later zetten als Tab1 ging produceren verliet volgens Keet een groot deel van het publiek de zaal. Het is makkelijk afkeuren, want verzin maar eens een betere. Voor zwart speelt het makkelijk (nog een reden voor het kwaloffer): Pd7, Tf8, Pe5 of Pc5, c- en d-pion naar voren, terwijl wit geen aanknopingspunt heeft. Passief verdedigen leidt onherroepelijk tot verlies, dus misschien is het doordrukken van b2-b4 (de reden voor Tb1) wel wits enige kans...
Meestal begin ik te klooien in een gewonnen stand, deze keer echter was ik zeer tevreden over het vervolg. In de uitvluggerfase miste Wim nog één rommelkans, wel gespot door het publiek:


I.p.v. 38.Kf2 is een betere poging 38.Te1+ Kd5 (zou ik a tempo gespeeld hebben) 39.Tc7! met de vervelende dreiging Tc5+. Het enige dat dan echt duidelijk wint is 39...Txb4! 40.axb4 d3 en behalve de niet te stoppen pionnen dreigt er ook nog Ld4+. Dit tweede offer had me wel weer de nodige tijd en moed gekost. Zoals het nu ging kon ik de witte koning naar de h-lijn dwingen, twee stukken ruilen en doorlopen met de pionnen. Zo begint de schaakloze periode heel wat beter dan vorig jaar!

Someting completely different...

And now for something completely different. Deze blog staat altijd vol van de tactische wendingen en blunders. In het door mij al eerder geprezen boek "Power Chess with Pieces" gaat het er heel anders aan toe. Het thema van de hierin uitgebreid door Timman geanalyseerde partijen is constant "Sterke loper tegen zwak paard" (of andersom), "loperpaar" of "paardenpaar". De partijen zijn van een strategisch niveau waar ik alleen maar van kan dromen, maar wel van kan genieten. Een voorbeeld.


In het diagram (Karpov-Yusupov, 1993) maakt wit na 11...e6-e5? een opmerkelijke keuze: 12.Pc6! Zwart kan eigenlijk niet ruilen omdat wit dan een sterke pion op c6 en een mooi veld op d5 krijgt. Na 12...Dd7 13.Pxb8 Tfxb8 staat wit beter volgens Timman omdat "zonder paard het zwarte loperpaar krachteloos is". Een inzicht dat alleen voor GM's is weggelegd lijkt me. Een volgende diepzinnige zet is, na 14.h4 a5, 15.a4!, volgens Jan dé zet van de partij. Wit legt de damevleugel vast in de wetenschap dat hij altijd de breekzet b2-b4 achter de hand heeft. Het duurt te lang om te laten zien hoe Karpov vervolgens de duimschroeven steeds verder aandraait, maar ook het afmaken is leerzaam.


30 zetten later heeft Karpov een aantal successen geboekt. De witveldige lopers zijn geruild, de b-pion is inderdaad opgerukt, hij heeft een vrijpion gecreëerd, het paard staat geweldig en de zwarte loper staat voor joker. 47.f6! Dat Karpov de kwalwinst nog even laat wachten toont de overmacht aan. 47...Lxf6 48.Tf1 Lh8 49.Pxa7 Txa7 50.Th5 Wit komt binnen zonder kloppen. Na 50...Ke7 51.Txg5 Ta8 52.h7 f6 53.Tg8 Tf8 maakt Karpov het in stijl af:



54.c5! Een breekzet om het enige stuk dat nog niet meedeed, in het spel te betrekken. 54...dxc5 Anders volgt ruil op b6 en wit komt binnen via de c-lijn. 55.Kc4 Kf7 56.d6! En nog een pion ertegenaan. 56.Td1 gevolgd door d6 kon ook, maar terecht laat Karpov de koning, een volwaardig aanvalsstuk in het eindspel, het werk doen. 56...cxd6 57.Txf8+ Arthur gaf op, de witte koning komt binnen en eet de hele damevleugel op. Yusupov, toch niet de minste, is in deze partij volledig afgemaakt. Zo zou ik ze dus ook wel eens willen spelen, helaas is dit echter nog nooit gebeurd...

Bokswedstrijd met dank aan Tal

Tegen Pieter van Ginkel (zwart) voor de Coppa had ik als inspiratie wat partijtjes van Tal nagespeeld. Het viel me op dat Mikhail in de als saai bekend staande Tarrasch verdediging met wit meerdere keren binnen 25 zetten van sterke GM's zoals Psakhis had gewonnen. In de diagramstelling (Plas-van Ginkel) stak ik een half uur in 1 van mijn diepste combi's ooit, 13 zetten vooruit. Het kwam nog op bord ook, al zaten er wel een paar lekjes in. 15.Pg5 h6? De beste counterzet is 15...Pe5! omdat 16.Pxh7 dan faalt op 16...Pe4! met stukwinst. 16.Pce4 Pxe4 17.Dxe4! g6. Enige zet, want 17...Dxg5? loopt snel fout af: 18.Dh7+ Kf8 19.Td7! 1-0.



18.Pxf7! Dit leek me een typisch Tal-offer. Ik kon niet alles uitrekenen maar het leek me minimaal genoeg voor eeuwig schaak en lastig te verdedigen voor zwart. Bovendien een lekkere zet om te spelen, evenals de volgende! 18...Dxf7 19.Td7!! De pointe. 19...Dxd7 20.Dxg6+ Kf8 21.Lf6! Ontneemt de zwarte koning veld e7. Er dreigt nu 22.Dxh6+ Kf7 23.Dg7+ Ke8 24.Lg6+ en mat.







Zometeen de enige redding voor zwart die we beiden hadden overzien, eerst de partij: 21...Pe7? Ook 21...Df7 verliest: 22.Dxh6+ Ke8 23.Lg6 of 22...Kg8 23.Dh8 mat. 22.Lg7+! Van schrik (niet gezien) gaf Pieter gelijk op (1-0), het vervolg zou zijn 22...Kg8 23.Dh7+ Kf7 24.Lxh6+! Ke8 (Kf6 Dg7 mat) 25.Dh8+ Kf7 26.Dg7+ Ke8 27.Df8 mat. Dit was de variant die ik op zet 15 had berekend. Zwart kan het mat alleen voorkomen met zwaar materiaalverlies: 25...Pg8 26.Dxg8+ Ke7 27.Dg7+ Kd8 28.Lg5+ Kc7 29.Lf4+ en de zwarte dame gaat verloren want op 29...Kd8 volgt mat in 5: 30.Df8+ De8 31.Dd6+ Dd7 32.Lg5+ Ke8 33.Lg6+ Df7 34.De7 mat, met dank aan ome Fritz. Dit is al een krankzinnige variant, echter nog niets vergeleken bij wat er had kunnen gebeuren indien Pieter de enige zet had gespeeld (vanuit het diagram): 21...Dc7! Het meest logische vervolg is dan 22.Dxh6+ Ke8 23.Dh8+ Kd7 24.Dg7+ Kd6 25.Dg3+ Na 25...Kd7 moet wit waarschijnlijk in remise berusten middels 26.Dg7+. Ik denk dat Pieter echter voor de winst zou zijn gegaan (immers 2 stukken meer) met 25...e5. Ik weet niet of ik dan 26.Dg6!! zou hebben verzonnen.


Deze stelling hadden we in onze analyse achteraf ook op bord, en we dachten dat zwart ging winnen na 26...Tg8. Dan volgt echter 27.Lxe5++!! Kxe5 28.f4+ Kd5 29.La2 mat! Een schitterend mat met dame en loper waarbij zwart maar liefst 3 stukken voorstaat. Zwart moet dus 26...Pe7 proberen, waarna de chaos nog groter wordt: 27.Lxe5+!! Kxe5 28.f4+ Kd5 29.e4+!! (nog beter dan 29.La2+) Kc4 (of Kd4 30.Dg7+ Kc4) 30.Dg3!!






En plotseling is de dreiging 31.Ke2, 32.Tc1+ en 33.Dd3 mat alleen te vermijden door grof materiaal terug te geven. Deze variant heeft meer weg van een bokswedstrijd waarbij de zwarte koning de hele ring wordt doorgeslagen. Met dank aan Tal!

Drie uur voelt soms als 30 minuten

Door mijn dramatische 1e cyclus (6½-11) moet ik zo'n beetje elke week winnen om nog wat van het seizoen te maken. Tegen koploper Spaan vocht ik dus voor mijn zoveelste laatste kans. Het was één van die zeldzame partijen die ik in een roes speelde. Toen Spaan na bijna 3 uur spelen opgaf voelde het of er net een half uurtje voorbij was. Helaas kan ik die concentratie niet wekelijks opbrengen. Goeie partij gespeeld, al bleek het afmaken weer eens onder de maat. In het diagram (Plas-Spaan) speelde ik 25.Df4. Geen slechte zet, echter 25.Lf6!! wint op slag. Er dreigt 26.Dh6+ en mat. Op 25...gxf6 volgt 26.Dh6+ Kg8 27.Ph5 met ondekbaar mat, en op bv. 25...Kh7 gaat wit er dwars doorheen: 26.Lxg7! Kxg7 27.f6+ en mat volgt.


Als je zulke kansen mist tegen Spaan weet je dat hij aan het elastiek blijft hangen. Met bijna alle zwarte stukken op de verkeerde vleugel was er echter geen houden meer aan: 30...Tc2. De enige manier om g7 te dekken verliest ook: 30...Lb6 31.Lg5 Pb3 32.Dh4 Pc5 33.Dh6 (33.Pxc5 Lxc5 gevolgd door Lf8) Pe6 34.Tf4! en tegen Th4 en Dh8 is niks meer te verzinnen. Na 31.Lg5 Te5 32.Dh3! Txg5 33.Dh6 was de matdreiging ondekbaar en viel ook nog Spaans vlag.

Dagschaak en een dubbele fata morgana

Mijn partij tegen de RSB-kampioen eindigde met een AD-dagschaak combi. Vanuit het diagram (Plas-Wim Koster): wit speelt en wint.

De week hiervoor hadden beide spelers (Joost van Ruitenburg-Plas) last van dezelfde fata morgana.

Wits laatste zet was 14.Tad1 en allebei dachten we dat Tc8 nu niet kon wegens Dxd4. Ditverliest echter gewoon een kwal: Dxd4 is wel zo simpel. Wit moet dus i.p.v. Dxd4 iets als Db3 spelen en zwart staat beter. Dit alles gemist hebbende ging ik voor 14...De6, om na 15.Dxe6+ fxe6 langzaam te worden weggeschoven door Champ Joost. Timman overkwam laatst iets dergelijks tegen een 2200-speler, hij gaf op in gewonnen stelling wegens een fata morgana, dus we zijn in goed gezelschap.

Oplossing dagschaak: na 28.Th7+ gaf Wim op wegens Kxh7 (of Kg8 29.Tfxf7) 29.Txf7+ Kh8 30.Dxg6 met ondekbaar mat. Overigens is ook 28.Txf7+ winnend: Kxf7 29.Th7+ Ke6 (Kf8 30.Df2+) 30.Dxg6+ Kd5 31.Df7+ Te6 32.Df3 mat of 31...Kc6 32.Db7 mat of 31...Ke4 32.Df3 mat. Met dank aan oom Fritz.

Doe de Champions League quiz

Hoewel ongeveer een kwart van RSR in de CL uitkomt, denkt altijd zo'n 80% van de club daar wel in thuis te horen. Tijd voor een zelfreflecterend testje. In het eerste diagram (Oscar-Plas) speelde Oz het mysterieuze 12.Ta2. Vraag 1: Waarom?

A: Oscar raakte per ongeluk zijn toren aan en uit irritatie dat ik hem verplichtte ermee te zetten, plaatste hij de toren op het meest onwaarschijnlijke veld.

B: wit wil een eventueel cxd4 cxd4 Dc3+ kunnen beantwoorden met Ld2, bovendien blijft a3 gedekt en ook c2 aangezien Ld3 geruild gaat worden op g6.

C: wit verwacht b5 en a5 en staat vast klaar voor verdubbeling op de a-lijn of b-lijn.

D: wit is van mening dat iedere zet van zwart een verzwakking is en speelt dus afwachtend willekeurige zetten.

In diagram 2 heeft wit een dreigende aanvalsstelling. Vraag 2: Hoe zet hij het beste voort?

A: Lxh6 B: h4 C: g4 D: Pg5

Oscar koos voor 16.g4. Vraag 3: Wat is zwarts beste verdediging?

A: Le8 B: f6 C: Tfc8 D: Db6

Straks de antwoorden, ondertussen een anekdote uit het Noteboom-toernooi. Voor de eerste keer wist ik een heel weekendtoernooi ongeslagen te blijven. In de laatste ronde trof ik een oude bekende, de duitse IM Kohlweijer. Al drie keer eerder speelde ik tegen hem, drie keer met wit, drie keer Nimzo. De vorige keer beloofde hij dat hij een volgende keer een andere opening zou spelen. Hij had bij mij al een streepje voor omdat hij niet zoals zo veel landgenoten in het duits wenst te communiceren maar zoals het hoort in het engels. Toen hij mij nog voor de partij aan zijn belofte herinnerde kon hij niet meer stuk. Sympathieke duitsers, ze bestaan! Het werd Grünfeld en remise. Dat hij tot twee keer toe remise weigerde in potremise stelling en dit na afloop verklaarde met "ik wilde die Grünfeld eindspelletjes oefenen" zij hem dan ook vergeven.

Antwoorden quiz: 1:B, een bekend motief in het Frans al wordt het op het eerste gezicht nog onlogischer Kd1 vaker gespeeld. 2:A, na 16.Lxh6 gxh6 17.Dxh6 Tfc8 18.Pg5 Pf8 is het nog geen mat, maar zwart kan geen vin meer verroeren. 3:B De pointe is dat 17.Dxg6 niet gaat wegens 17...Le8 met damewinst. Na 17.exf6 Txf6 18.g5 hxg5 19.Pxg5 Pf8! gevolgd door Le8, Lg6 en Ph7 had ik het ergste achter de rug en kon zelfs het initiatief overnemen. Toen Oscar Pg5 weggaf wegens een niet geziene penning gaf hij gelijk op.

Alle drie goed? Gefeliciteerd, je bent 1 van de 12 CL-deelnemers.

Twee goed: Je mag met de grote jongens meepraten, maar wees blij dat je in de Minorgroep zit.

Eén goed: Je kijkt op tegen die CL-gasten en dat is terecht.

Nul goed: De oprichting van de Leo van Dongen groep is je redding geweest.

Liever stukwinst dan mat in 12

Ondanks de opening (damegambiet) was mijn partij tegen Richard een typische Fritz-partij. In het eerste diagram (Plas-Ammerlaan) miste ik een combinatie die in dit soort stellingen redelijk standaard is, maar waar ik (slordig!) totaal niet naar gekeken heb.

Na zwarts 14...Lg4? had moeten volgen 15.Pxd5! wat een volle pion oplevert, omdat 15...Lxd1 faalt op 16.Txc8 wat een stuk wint of drie stukken tegen de dame, bv. Da5 17.Pxe7+ gevolgd door Txf8 en Ld1 hangt ook nog. Na 15.f3 volgde echter een nog grotere blunder: 15...Lh5?? (terug naar e6 was het enige) 16.g4 Lg6 17.Lxg6 fxg6 18.Pe6. Wint een kwal en ook d5 ging eraf. Uit arren moede offerde Richard nog wat erbij in de hoop op eeuwig schaak.

Hier was ome Fritz het helemaal eens met mijn 30.Txg7+! Kxg7 31.Td7+ Kf6 (Kh8 Dd4+ loopt mat) 32.Dd4+ Ke6. Hier had ik wel het gevoel dat er een mat inzat, maar liever dan me gek te rekenen besloot ik tot het veilige 33.Dd6+ waarna ik kon kiezen tussen toren- en paardwinst. Fritz geeft 33.f5+! met mat in 12. In de partij volgde 33.Dd6+ Kf5 34.De5+ (nog beter is 34.Dxf8+ Kg4 35.De7!) Kg4 35.Dxe3 Db5.

Nog steeds staat de zwarte koning bijna mat, maar ik zag het niet. Fritz geeft meedogenloos 36.Td4! met mat in 16(!). Ik speelde 36.De6+ Tf5 37.Td2 (37.Kg2!! is mat in 14) Db1+ 38.Kf2 Kh3 39.Dc6! Tb5?

Volgens ome Fritz had zwart hier met 39...Db6+ dames moeten ruilen, wat een kansloze voortzetting is natuurlijk maar na 40.Dg2+ Kg4

had ik weer mat kunnen geven, dit keer in 5: 41.Lh4+! Kf5 (of Kxh4 42.Dg3+ Kh5 43.Dh3 mat) 42.Dh3+ Kxf4 43.Df3+ Ke5 44.Df6+ Ke4 45.Td4 mat. Ik ging voor torenruil middels 41.h3+ Kf5 42.Td5+ Ook hier is Fritz in zijn element, want hij speelt 42.Dc6!! en zwart moet zwaar materiaal geven wegens de dodelijke dreiging 43.Dd7+. Het menselijker torens ruilen, zeker met nog een kleine tien minuten op de klok, bleek natuurlijk ook voldoende met een loper meer. Vier keer mat gemist en toch gewonnen, blijkbaar gold voor wit in hoge mate ikstondgewonnen...